Noord Spanje 2018: Baskenland, Cantabrië, Asturië, Castilië en Leon

Klik op de kleine foto's voor meer detail 

Maandag 20/8 Amsterdam - Bilbao Airport 19km, 215 mh

https://ridewithgps.com/trips/23761014

Dit jaar is het plan om vanuit Bilbao een rondje door het Cantabrisch gebergte te fietsen. Het is al weer een tijd geleden dat ik in Spanje ben geweest en de Picos blijft een fraai gebergte. Daarnaast zijn er nog wat legendarische bergen uit de Vuelta d'Espagna. De KLM vliegt rechtstreeks naar Bilbao en we kunnen een voordelige ticket kopen. Binnen anderhalf uur komen we even na vieren aan in Bilbao. Op het vliegveld appen we de eigenaar van het appartement dat we midden in de stad hebben geboekt. Het is erg druk vanwege het Aste Nagusia, dus de goedkope accomodatie zit snel vol. We boeken daarom een appartement in de betere buurt van Bilbao dicht bij het Guggenheim museum.

Bilboa is een stad die zich sterk heeft ontwikkeld van een industriële stad naar stad vol cultuur en hippe eettentjes. Ook heeft Bilbao een mooi fietsnetwerk.

Na de fietsen in elkaar te hebben gezet fietsen we over drukke autowegen heuvelop en heuvelaf richting het centrum. Het verkeer houdt goed rekening met fietsers en onderweg zien we veel recreanten op de racefiets.

Even voor Bilbao kunnen we de drukke snelwegen verlaten over een vrijliggend fietspad en dalen we af de stad binnen. Vanuit deze kant is binnen rijden van de stad redelijk te doen.

Lekker relaxed over de boulevard langs de Nervión rivier bereiken we het imposante Guggenheim museum. Daar moeten we nog een brug de rivier over. Het fietspad naar de Euskalduna brug blijkt afgesloten, dus fietsen we verder langs de rivier naar de volgende. De Pedro Arrupebrug blijkt een voetgangersbrug, die vanaf de oever alleen via trappen of een lift te bereiken is. De lift is erg krap, er past nauwelijks één fiets in, dus alle tassen moeten eraf, en de fiets moet rechtop in de lift. Deze voetgangersbrug ligt pal tegenover het Guggenheim. We fietsen om het museum heen richting Inside Bilbao apartment dat we via booking.com hebben geboekt.

Er is geen receptie, alle communicatie verloopt via whatsapp en we hebben een pincode van de lift en voordeur. Het appartement gelegen op de zesde etage blijkt ruim bemeten, met keukentje, balkon, een groot stapelbed voor 2x2 personen en voldoende ruimte om de fietsen te stallen.

Na onze spullen te hebben gedropt zijn we de stad gaan verkennen. Eerst langs de Decathlon om gascartridges te halen voor de Primus brander. Deze zijn bij alle Decathlons goed in voorraad.

Vervolgens wandelen we naar de Casco Viejo, de oude binnenstad. Hier is het één groot feest is: Aste Nagusia (Semana Grande) een feest ter ere van de Maagd van Begoña, de beschermheilige van Baskenland. Overal treden bandjes op en straatmuzikanten, erg veel volk op de been, vuurwerk, kortom erg gezellig. We bezoeken Maren in Bilborock, het paradiso van Bilbao.

Na het bezoek aan de binnenstad eten we een hapje om de hoek van het hotel bij restaurant Beraia. We eten achterin het restaurant vis en eend. De eend is prima, maar het geheel is wat karig opgemaakt. Bij de vis worden geen aardappelen of friet geserveerd dus erg kaal. Prijs zit toch meer aan de bovenkant.

Dinsdag 21/8 Bilbao -Ramales de la Victoria 78 km, 933 mh

ridewithgps

We verlaten pas om tien uur het appartement en via rustige wegen langs de rivier verlaten we de stad Bilbao. De drukte in de stad valt erg mee. Ten westen van Barakaldo verlaten we de stadsdrukte via een smal asfaltweggetje dat over het tracé van een oud mijnbouwlijntje (La Orcanera) loopt. We klimmen we langzaam maar gestaag omhoog de stad uit. Het wegdek wordt onverhard en we komen een aantal modderige tunnels tegen. Veel wandelaars komen ons tegemoet en bevestigen dat de fietsroute ok is. De tweede tunnel is lang, onverlicht en erg modderig. De kleine lichtjes schijnen bij, en voetje voor voetje gaan we vooruit.

De derde is kort en heeft een verhoogd voetpad tegen de tunnelwand aan zodat we niet door de modder hoeven. We komen hier een mannetje in een auto tegen. Hij stapt uit en begint een praatje in het Spaans. Waar we vandaan komen, waarheen en hoe ver. Of we een hulpmotor hebben en nog meer vragen, maar hij is lastig te verstaan.

Even verderop wordt het pad weer verhard en komen we aan het begin van de echte fietsroute, de Via Verde La Orcanera. Dit blijkt een heuse fietssnelweg van rood glad asfalt met twee rijstroken. De tunnels zijn nu verlicht, het licht springt aan als we er doorheen fietsen. Overal picknickplaatsen langs de route en veel wandelaars en fietsers. Deze "Via Verde" fiets- en wandelroute is het eerste deel prima geasfalteerd. Af en toe een pittig klimmetje maar over het algemeen zeer geleidelijk stijgend of dalend, want het is immers een oud mijnbouwspoorlijntje. Na een tijdje houdt het asfalt op en maakt het plaats voor gravel, maar nog altijd prima verhard (ongeveer zoals de Nederlandse fietspaden door het bos). De ene Via Verde gaat naadloos over in een andere route, de Vía Verde de Galdames.

Na ruim veertig kilometer verlaten we de Via Verde fietsroutes en over iets drukkere wegen fietsen we verder richting Ramales de la Victoria. Na 50 km volgt nog een pittig klimmetje, de Alto de la Escrita (430m) van 5 km lang. Eigenlijk niet zo heel steil maar door de hitte al best lastig. Hierna is het vrijwel dalen tot Ramales de la Victoria.

Het is kwart voor vijf, de supermarkt is nog niet open vanwege de siësta. We wachten een kwartiertje op het pleintje voor de supermartkt, doen dan inkopen en fietsen vervolgens naar de plaatselijke camping 2 km verderop. Gelegen in een prachtige omgeving, hoge ruige bergen omzoomen het dal van de Rio Asón. Voor €23 krijgen we een kampeerplek op de rustige camping La Barguilla (€ 23). De wifi doet het alleen bij de receptie.

Woensdag 22/8 Ramales de la Victoria - San Roque de Riomiera, 67 km 1736 mh

ridewithgps

Bij het opstaan is er veel condens in de tent, het is erg nevelig. Onze was kunnen we dan ook niet droog inpakken. Die gaan dan in waszakken achterop, zodat we ze tijdens pauzes snel kunnen uithangen over oa de fiets of vangrail om te kunnen drogen. Om half tien verlaten we de camping en volgen het dal westwaarts tot Arredondo.

Hier kopen we nog wat proviand bij een kleine supermarkt en beginnen aan de eerste col van de dag, de Collado de Asón van ruim 600m. Een 11 km lange klim door een prachtige regio met dolomietenachtige kale rotsen, het Parque Natural de los Collados del Asón. Er is gelukkig veel schaduw door de bossages want het is weer aardig warm. We fietsen door een nauwe kloof met zeer hoge rotskliffen, de natuur is prachtig. Aan het eind gaat de weg met een paar haarspeldbochten omhoog. Bovenop is een mooi uitzicht met een beeld van een adelaar.

Na de col slaan we na een erg korte afdaling rechtsaf naar de volgende col, de Portillo de la Sía (1254 m). Het landschap verandert naar een meer hoogvlakte met meer wijdse uitzichten. Een iets kortere klim, 9 km. Ook niet al te steil, gemiddeld 6% maar door de warmte is het niet eenvoudig. Wederom fraaie vergezichten, alhoewel in de verte de bewolking vanaf de kust nu het Cantabrisch gebergte intrekt en het wat heiiger wordt. Onderweg zien we ook weer veel (race)fietsers. Op het laatste deel zijn de windmolens te zien en stijgt de weg naar 10% met een maximum van 13%.

Bovenop de pas ontmoeten we Jorge uit Catalonië die een rondje vanuit z'n vakantieadres bij Ramales op zijn gravelbike doet. Hij heeft eerder ook een tocht gemaakt door Nederland naar Noorwegen op een vakantiefiets met bepakking zoals wij. Is onder de indruk van onze prestaties dat wij deze cols met onze zware fietsen ondernemen maar geeft nu de voorkeur aan het lichtere “bikepacking”. We maken wat selfies die hij op z'n Instagram zal zetten. Na een snelle afdaling wacht de laatste klim naar de Portillo de Lunada, ook 9 km lang en vergelijkbaar zwaar met de Sia. De klim is berucht met name vanaf de westkant, maar we fietsen de makkelijker oostkant. Het lijkt echt op een maanlandschap zonder schaduw, vol bloeiende heidevelden en kale dolomietenrotsen. Vlak voor de top is nog een afslag naar een Pico del Fraile, een militair observatorium.

Bovenop de pas is de bewolking komen opzetten en aan de andere (noord)zijde is het zeer mistig. Helaas dus geen uitzicht, en moeten de lichtjes aan. Naarmate we verder dalen wordt het helder.

Na een lange afdaling bereiken we bij het dorpje La Pedrosa (San Roque de Riomiera) de camping Lunada. Deze bevindt zich in een rivierkloof van de Miera, omringd door ruige bergen. We checken in (€18) en zetten de tenten op op een mooi grasveldje. De camping (€ 18) is maar klein en het wordt gauw druk met een grote groep wandelaars. We eten in het restaurant van de camping een eenvoudige hap (€ 36).

Donderdag 23/8 San Roque de Riomiera - San Vicente de la Barquera, 89 km 991 mh

ridewithgps

Vanwege de voorspelde regen besluiten we niet verder de bergen over te trekken maar wat meer af te dalen richting de kust naar de N634. Vanaf de camping volgen we het dal van de Rio Miera stroomafwaarts, een fraai kloofdal met ruige rotsen. Bij Lierganes kunnen we de voorraden weer aanvullen en over een rustige N-weg fietsen we westwaarts richting Torrelavega.

De N-634 is minder druk dan gevreesd, vanwege de autoweg A-8 die parallel loopt. Het weer is bewolkt maar drukkend warm maar gelukkig blijft het droog.

Er verschijnt zowaar een fietsstrook, na Sarón wordt het zelfs een vrijliggend fietspad over een oud spoorwegtracé (Via Verde del Pas) dat helemaal doorloopt richting Torrelavega. De omgeving doet hier meer aan Zwitserland denken, vanwege de bergen met groene alpenweiden, koeien met belletjes, de chalets en de fietsroutes.

Bij Puente Viesgo verlaten we de Via Verde en fietsen we weer de heuvels in, twee korte klimmetjes over tot Cabezón de la Sal. De eerste klim richting Los Corrales is kort (3 km) maar door de kaarsrechte en brede weg lijkt de klim eindeloos te duren. De tweede is wat langer (5 km) en bochtiger. Bovenop de pas een mooie picknickplaats met water. De verwachte regen blijft gelukkig weg en het wordt weer broeierig warm, tegen de dertig graden. Na Cabezón dalen we af. Het is “Spaans” vlak, dus op en af richting kust en kamperen op de drukke strandcamping van het kustplaatsje San Vicente de la Barquera (€19), een camping waar veel wordt gesurfd. Het veldje is wat zanderig en er passen precies twee tenten op. De voorzieningen zijn verder goed, er is een kamer waar je kunt internetten en je apparatuur opladen. Een prima camping waar we ook de was kunnen drogen.

Vrijdag 24/8 San Vicente de la Barquera - Arenas de Cabrales, 46 km 444 mh

ridewithgps

's Ochtends vroeg begint het stevig te regenen en de regen zet helaas de hele ochtend door. Tussen de buien door breken we de tenten af. Onze apparatuur die we in het internetlokaal hebben opgeladen blijken preventief te zijn weggehaald door de beheerders, op zo'n drukke strandcamping wordt blijkbaar veel gejat

Onze buren zijn twee Franse fietsers die in Utrecht wonen. Om twaalf uur miezert het nog, en we besluiten naar het centrum van San Vicente te fietsen. Mijn exped matje is na 7 jaar loopt helaas langzaam leeg en moet om de twee uur te worden opgeblazen. Het stadje heeft helaas geen campingwinkel of kampeerspullen. We bezoeken het stadje met een middeleeuws kasteel. Ondanks het druilerige weer is het erg druk. Als het iets droger wordt fietsen we maar weer verder. Het regent nog steeds en de N-weg richting Picos de Europa is erg druk.

Pas bij Panes waar we de hoofdweg verlaten neemt het verkeer af en is het gelukkig droog. In Panes rusten we bij de calle Mayor een groot overdekte plaats waar we een broodje kunnen eten. We fietsen door een zeer fraai kloofdal van de Rio Cares. Het is vrijwel vlak en heerlijk rustig.

We fietsen tot het gezellige toeristenplaatsje Arenas waar we de tenten opslaan op de plaatselijke camping (€ 23,50). Het is nog vroeg in de middag dus kunnen de tenten goed opdrogen. Na vijven fietsen we het dorp in om inkopen te doen. Er zijn een aantal sportzaken maar die hebben helaas niet de slaapmat die ik zoek, dus fietsen we weer terug naar de camping.

Zaterdag 25/8 Arenas de Cabrales - Sotres, 57 km 1717 mh

ridewithgps

We besluiten vanwege de gunstige weersvooruitzichten nog een paar dagen op de camping Naranja de Bulnes te blijven. De camping ligt aan de rand van het Nationaal Park Picos de Europa, heeft prima voorzieningen, niet al te druk en op loopafstand van het centrum. We fietsen eerst naar het centrum om inkopen te doen, en slaan daar de bergweg in naar Poncebos. De weg loopt door het smalle kloofdal van de Rio Cares en is zeer indrukwekkend. Het is opvallend druk op deze weg. Even verderop blijkt de weg te zijn geblokkeerd met hooibalen. Auto's kunnen er niet langs maar wij mogen verder fietsen. We fietsen langs een grote samenscholing van boze boeren die ergens tegen demonstreren. Met spandoeken, stokken, onder begeleiding van koebellen en doedelzakken. Vandaar die drukte op de weg, waren kennelijk demonstranten en sympathisanten. Enkele kilometers verder zie ik op de weg gekalkt "No Lobos", ze zijn hier kennelijk ook niet blij met de komst van de wolf. Het vermoeden dat de protestactie te maken heeft met wolven blijkt juist.

In Poncebos begint het wandelpad langs de Rio Cares, maar dat bewaren we voor morgen. Eerst met de fiets verder, linksaf de bergen in. De weg gaat eerst door een aantal tunnels en volgt een nauqe kloof. Een zeer steile klim volgt naar Sotres en verder omhoog richting de Collado de la Caballar pas en Tresviso. De pas is gereden in de Vuelta van 2015. Bij Sotres zijn de percentages bijzonder steil. De omgeving is echter erg fraai. Dit weggetje is smaller en veel minder druk. We maken veel foto' s en video's. We fietsen nog een stukje voorbij de pas tot het hoogste punt, Jito de Escarandi. Op de top is een monument van de vuelta te vinden.

Daar slaan we nog een onverharde jeep-track in door de Rio Duje vallei richting Espinama en de kabelbaan van Fuente Dé. Het eerste deel is lastig en we moeten af en toe van de fiets. De track is verder goed te doen, niet al te steil en voert door een schitterend bergdal. Er zijn veel wandelaars en mountainbikers. Ongeveer halverwege bij het spookdorp Las Vegas de Toro wordt de weg wat te ruig en keren we weer om.

We dalen verder af naar Poncebos, waar we als toetje van deze mooie tocht nog maar een colletje erbij doen naar een uitzichtspunt 200m boven Poncebos. Een supersteil weggetje met een tiental haarspeldbochten voert naar het uitzichtspunt Mirador de Camarmeña, waar je Naranjo de Bulnes goed zou kunnen zien, een van de hoogste en markantse pieken van de Picos. Helaas is de Naranjo in nevelen gehuld.

Na een snelle afdaling zijn we weer tegen vijf uur in Arenas en op de camping. Morgen is het plan opnieuw naar Poncebos te fietsen, om daar de wandeling te doen. Daarna zien we wel of we nog tijd hebben om richting Oviedo te trekken of rond de Picos te blijven.

Zondag 26/8 Arenas de Cabrales - Cangas de Onís, 40 km 483 mh

ridewithgps

Het is een zware nacht, 's nachts heb ik nog geprobeerd om het lekke matje te plakken, maar na vier uur is hij weer leeg. We krijgen nog hulp van een Italiaanse buurman op de camping, Stefano. Hij heeft nog plakspul bij zich maar deze is net als mijn tube ook uitgedroogd. We blijven dus maar niet op de camping maar starten met een wandeling. Met bepakte fietsen dalen we af naar Poncebos. Dit keer zijn er geen boze boeren op de weg.

We parkeren de fietsen bij de Funicular naar Bulnes en bestellen een retourtje a €22 pp. Best duur voor een ritje door een tunnel van 10 minuten. Meer een soort metro dan een kabelbaan, in een donkere tunnel zonder uitzicht. Het scheelt wel weer twee uur omhoog en naar beneden lopen. Het doel vandaag is Naranjo de Bulens, In Bulnes wandelen we richting Col de Pandebano, een wandeling van 1 uur. Bij het begin van het pad een mooi uitzichtspunt op de Naranjo de Bulnes, een markante rotspiek. Het pad is lastig, gladde keien en nul uitzicht want het loopt door een dichtbegroeid bos vol bramenstruiken. Na anderhalf uur lopen zijn we niet verder dan halverwege de col en besluiten om te keren. Op het bordje staat Bulnes 30 minuten gaans, kennelijk lopen de Spanjaarden heel wat harder dan wij.

De afdaling terug is nog lastiger vanwege de modder en gladde keien. We glibberen naar beneden, de klim terug gaat even hard als naar boven.

Weer terug met de funicular en op de fiets terug naar Arenas, waar we linksafslaan naar Cangas de Onis. Na 10 km nog een kort klimmetje maar daarna volgt een snelle afdaling. De buitensportzaak is morgen open, mogelijk hebben ze een goede slaapmat of plakspul. We boeken een hotelkamer bij de oude Romeinse brug. Ze hebben alleen nog een zolderkamertje voor 2 nachten beschikbaar a €73 per nacht incl ontbijt. We verbleven op de bovenste etage, dus we hadden wat minder uitzicht met dakramen. Kamer was ruim genoeg en verdere voorzieningen zijn prima. Goed ontvangst en aardige receptie.

Morgen is het plan om de beroemde klim naar de Lagos de Covadonga te doen. In Vuelta is dit binnenkort de koninginnerit, maar dan zijn we al weer thuis.

's Avonds lekker gegeten bij Restaurant Enol. Cabritu de Picos, gestoofde baby geit, heerlijk mals en Cordon Blue met ham en kaas uit de regio. Erg lekker maar teveel van het goede (€ 51,60), er kunnen wel vier personen van eten. Vooraf een slaatje en brood met olijfolie. Natuurlijk ontbreekt de cider niet, want dit is het lokale drankje.

Na de maaltijd nog wat rondgestruind in het gezellig drukke centrum, toch wel handig zo'n hotel in de binnenstad.

Maandag 27/8 Cangas de Onís - Lagos de Covadonga, 48 km 1257 mh

ridewithgps

De volgende ochtend is het erg mistig. Het ontbijt stelt niet veel voor, een bolletje, een croissant, kopje koffie. We halen de fietsen op uit de kelder en fietsen richting Covadonga, om de beroemde klim naar de Lagos uit de Vuelta te doen.

Eerst nog even langs de Santa Cueva de Covadonga, de heilige grot, een bedevaartsoord voor de Spanjaarden. In de grot bevindt zich ook het graf van de eerste koning van Asturië, Pelayo (Pelagius). Overal enorme parkeerplaatsen en busladingen vol toeristen. De klim naar de Lagos is afgesloten voor het verkeer (m.u.v. fietsers) maar helaas betekent dit enorm veel bussen op de weg. De hellingpercentages vallen mee.

Veel minder zwaar dan de klim naar Sotres een paar dagen geleden en ook minder spectaculair qua landschap. Het eerste stuk gaat door een bos met weinig zicht.

Na het bos volgt een steiler stuk van 12-14%, moest destijds lopen, nu peddelen we zonder al teveel inspanningen omhoog. Na veel haarspeldbochten en ook wat afdalingen komen we bij het eerste meer, Lago Enol.

Het is hier enorm druk met toeristen die met de talloze bussen zijn aangevoerd. Bij het tweede meer, Ercina, houdt de asfaltweg op. We lunchen in de Alpenweiden aan het meer en dalen daarna weer af naar Covadonga en Cangas de Onís. De sportzaken hebben niet de mat die ik zoek. Dan maar op zoek naar een geschikte lijm. Bij een verfwinkel veel lijmsoorten maar niet gesschikt voor PE. Die vinden we wel bij een Chinese winkel van Sinkel. Het is een lijm geschikt PE, m.n. opblaasbare zwembaden. Als dit niet werkt, dan maar in Oviedo proberen.

We eten bij El Palco een menu van € 15 per persoon, de salades zijn royaal en wel speciaal. Erg lekker. Vlees is prima en je krijgt voor 15 euro ook desert en wijn erbij. Lekker gegeten.

Dinsdag 28/8 Cangas de Onís - Oviedo, 76 km 536 mh

ridewithgps

De dag begint zonnig, er zijn in de namiddag onweersbuien voorspeld dus we nemen de kortste route naar Oviedo in plaats van richting de beruchte col d'Angliru.

De route loopt voornamelijk over de N-634 die gelukkig helemaal niet zo druk blijkt te zijn m.u.v. het stuk tussen Cangas en Arriondas. Na Arriondas wordt de weg gelukkig een stuk rustiger en beschikt over een brede vluchtstrook. Vanaf Lieres kunnen we de N-weg even verlaten en bereiken via wat smalle kruip-door-sluip-door paadjes parallel aan de autosnelweg uiteindelijk een fietsroute: Senda Fluvial Del Río Nora. Deze fietsroute slingert langs het riviertje de Nora, wel met erg véél bruggetjes.

In Pola de Siero houdt de fetsroute op en is het nog een uurtje fietsen tot Oviedo over drukkere wegen. We volgen wederom de N-634 langs saaie indrustriegebieden. Bij de flyovers rond de autosnelweg missen we een afslag (naar Colloto) en moeten we wat omrijden. De onweersbuien laten we gelukkig links liggen, die blijken voornamelijk in de bergen te vallen. In Oviedo vinden we een goedkope hotelkamer bij City Express Covadonga (€55). In eerste instantie krijgen we een veel hogere prijs, maar bij het noemen van de naam booking.com blijkt er opeens wat van de prijs af te kunnen. De fietsen kunnen boven in de eetkamer geparkeerd worden.

Omdat mijn mat op meerdere plaatsen blijkt te lekken gaan we de stad in, bekijken de fraaie oude binnenstad en bezoeken meerdere buitensportzaken. De Decathlon heeft niet veel, maar in een Shopping Mall vind ik op de sportafdeling in het immens grote warenhuis El Corte Ingles iets wat lijkt op zijn oude Thermarest self-inflating mat. Merk Altus, €38 dat niet te groot is en redelijk aan zijn eisen lijkt te voldoen. De lijm van de Chinees dichtte ogenschijnlijk wel het gat in het oude Exped matje maar die blijkt poreus en ook op andere plaatsen te lekken. Morgen verlaten we Oviedo en trekken we verder zuidwaarts richting de Xanas kloof en het Somiedo Natuurpark. De Angliru, een zeer beruchte klim in de buurt schrappen we vanwege gebrek aan tijd en de minder goede weersomstandigheden.

's Avonds lekker gegeten bij Piperu. We eten hier de menu voor twee personen, a €40. Het eten is echt overvloedig, heerlijk en goed bereid. Vriendelijke bediening, een echte aanrader. Als voorafje tosti's met tonijn paté, daarna een schotel met lokale ham en kaas in jasje. Als hoofdgerecht entrecôte met gebakken aardappels en salade. Als toetje een taartje van pudding en chocolade. De porties zijn fors maar nog behapbaar, alles ging schoon op incl de fles liter witte wijn ;-)

Woensdag 29/8 Oviedo - San Martin Teverga, 49 km 462 m

ridewithgps

Vanochtend verlaten we een regenachtig Oviedo. Iets ten zuiden van het oude centrum vinden we al snel het vrijliggende fietspad over een oud spoorwegtracé waarmee we snel en probleemloos de stad kunnen verlaten. De lijn is dwars door de heuvels uitgehouwen zodat er niet geklommen hoeft te worden. Na 10 km houdt de route op bij het voormalig stationnetje van Fuso de la Reina.

We volgen wat mooie smalle weggetjes langs het rivierdal van de Rio Nalon via Caces tot Trubia zodat we weinig hoeven te klimmen. Iets verder stroomopwaarts begint een andere Vía Verde over een oud spoorlijntje, La Senda del Oso (het pad van de Beer) door het dal van de Rio Trubia. Er wonen in deze streek nog enkele bruine beren, we zien er eentje, maar die zit helaas in een kooi, een soort opvangcentrum voor beren.

Bij Villanueva maken we een korte wandeling door de Xanas kloof. Het wandelpad is uitgehouwen in de bergwand, erg spectaculair. Het wordt wel de mini Rio Cares genoemd. De wandeling begint steil omhoog. Het druilerige weer versterkt het effect. De paden zijn in de bergwand uitgehouwen zodat we even door kunnen lopen. In het bos als het spectuculaire deel voorbij is keren we weer om.

We vervolgen de fietstocht over de fietsroute langs de Senda del Oso. Het pad is erg druk met fietsers die ons tegemoet komen, bergaf dus, voornamelijk op huurfietsen. Het pad is vrij hobbelig en wordt steeds spectaculairder. We passeren talloze tunnels, de langere zijn verlicht. Bij de Desfiladero del Teverga voert het pad door een zeer nauwe kloof.

Het fietspad Senda del Oso houdt op bij een parkeerplaats annex camperplaats “Area Recreativa La Pumariega (Teverga)” in Entragu. Hier kan ook gekampeerd (gratis, donatie wordt op prijs gesteld) worden, er staan wat tentjes en er is sanitair. Volgens de vlog van Bikecanine blijkt er zelfs een warme douche aanwezig te zijn maar dat hebben we helaas niet gececkt.

Gezien het regenachtige weer fietsen we echter verder, want we hebben onderweg al een hotel geboekt in het volgende dorp, San Martin Teverga. Hier zijn wat voorzieningen als winkels, restaurants en een paar hotels. In Hotel Balcon krijgen we een redelijk ruime kamer op de eerste verdieping voor €65 incl ontbijt. De fietsen mogen we in de garage van de hotelbaas parkeren die tegenover het hotel woont.

's Avonds bij de pizzeria naast het hotel gegeten. Blijkt meer een snackbar te zijn dan restaurant. Hebben geen tapvergunning dus een wijntje bij het eten zit er niet in.

De pizza's zijn ook niet om over naar huis te schrijven, meer diepvries pizza's van de supermarkt. Geen aanrader.

Donderdag 30/8 San Martin Teverga - Pola de Somiedo, 54 km 1803 mh

ridewithgps

Het hotel Balcon is verder prima, aardige hotelbaas die zijn best doet om een uitgebreid ontbijt voor te schotelen. We krijgen nog wat extra brood en jam.

Bij het vertrek spreken we nog een Engelsman die ook in het hotel te gast is, hij maakte vroeger ook fietstochten zoals wij, en kent de omgeving erg goed. Op de Puerto de San Lorenzo waarmee we de dag beginnen zou je een erg mooi uitzicht hebben oa tot Oviedo, maar helaas is het zwaar bewolkt.

We beginnen de klim gelijk met deze bergpas. Het is gelukkig opgehouden met regenen dus de regenjasjes kunnen al gauw uit. De eerste zes kilometer tot aan Villanueva vallen nog mee, zo'n 6-8%, maar in volgende 5 km worden de percentages moordend, 10-14%. Gelukkig is het vrij koel, graadje of 20. Het uitzicht is helaas erg beperkt, bovenop de pas dichte mist.

In de afdaling krijgen we ook weinig te zien van de omgeving. We zijn nu in het dal van de Rio Somiedo. De route loopt door een smalle kloof, een mooie omgeving. We besluiten door de weersomstandigheden de volgende pas te bewaren voor morgen, er wordt dan zonnig en droog weer voorspeld.

Omstreeks 13 uur bereiken we Pola de Somiedo, waar we de tenten opzetten op de plaatselijke camping La Pomerada de Somiedo. Een rustige en fraai gelegen camping midden in het dorp en niet duur (€17). De bewolking trekt zowaar op en de omringende bergen worden zichtbaar.

Na ons te hebben geïnstalleerd fietsen we zonder bepakking verder omhoog het Somiedo natuurpark in richting bergmeertjes. Een prachtig weggetje met haarspeldbochten en percentages die er niet om liegen, continu 10-15%. We fietsen zonder bepakking dus het is best te doen. Naarmate we dichter bij de meertjes komen wordt het zonniger en de omgeving nog fraaier. De asfaltweg houdt op bij het dorpje Valle de Lago. Langs de weg typische schuurtjes, de zgn Teito, met rieten daken die typerend zijn voor de streek.

We klimmen verder over een grindpad, de Ruta de Valle del Lago (12 km), druk bevolkt met wandelaars. Het eindpunt van het pad, het bergmeer van Lago de Valle, blijkt iets te ver.

Bij een mooi uitzichtspunt keren we om en dalen weer af naar de camping.

Vrijdag 31/8 Pola de Somiedo - La Pola de Gordón, 85 km 1715 mh

ridewithgps

Vanochtend is het zonnig maar nog vrij fris als we de camping verlaten.

We fietsen een stukje terug en beginnen aan de klim La Farrapona, een 19 km lange klim met onregelmatige stijgingspercentages, maar steiler dan 12% wordt het niet. Het is een warme dag wat het klimmen wel weer zwaarder maakt. Het begin loopt door een bos. Bij het begin van de klim een waarschuwingsbordje met overstekende beren maar helaas zien we ze niet.

Het landschap wordt wat fraaier naarmate we hoger komen maar het parallel liggende dal van gisteren is spectaculairder. Bovenop de pas eindigt de asfaltweg na een serie haarspeldbochten op een parkeerplaats. Hier begint het wandelpad naar de Lagos de Saliencia.

We fietsen over het gravelpad naar beneden tot het eerste bergmeertje, de Lago de La Cueva. De omgeving is prachtig, mooier dan de Lagos de Covadonga in de Picos de Europa en veel minder druk.

Na een lunchstop fietsen we weer terug naar de parkeerplaats en dalen aan de andere zijde af over een gravelpad. Het eerste stuk is steil en door het losse grind en keien wat lastig. Bij het bergdorpje Torrestio is de weg weer geasfalteerd en dalen we weer sneller af richting León.

We bevinden ons nu in de gelijknamige provincie op de Meseta, de Spaanse hoogvlakte. Het landschap is aan de zuidzijde van de bergen anders, minder groen, bijna woestijn achtig, met fraaie namen zoals Sena de Luna en Rabanal de Luna. Doet een beetje denken aan Utah ten oosten van Salt Lake City, een echt maanlandschap.

De wegen zijn erg rustig en breed en onze route daalt nog steeds zodat we heel wat kilometers kunnen maken. We laten de geplande camping bij Sena de Luna links liggen, het is nog te vroeg om te stoppen. Na het passeren van een aantal stuwmeren slaan we een zijweggetje in (LE 473) die leidt naar de Collada de Aralla, een bergpasje van 1540m.

Na een lange mooie afdaling bereiken we La Pola de Gordon om een uur of zeven 's avonds, waar we de tenten opzetten bij camping El Bosque (€22, zelfs voor de fiets moet betaald worden!).

Voorzieningen zijn verder wel prima, afgezien van de vele muggen.

Zaterdag 1/9 La Pola de Gordón - Boca de Huérgano, 102 km 1013 mh

ridewithgps

Vanochtend is het fris als we opstaan. We kamperen op hoogte (1000m) en het kan hier behoorlijk afkoelen s nachts. We vertrekken wat later dan gebruikelijk, uurtje of 10.

We fietsen vanuit La Pola de Gordón de N 630 een kilometer of acht zuidwaarts. De verkeersdrukte valt mee. In La Robla nemen we de CL 626 oostwaarts, een rustige provinciale weg.

De omgeving is vrij saai hier. Bij La Vecilla maken we even een omweggetje om de waterval van Nocedo te bezoeken. Het weggetje door het dal van de Rio Curueño is al een stuk leuker. Veel fietsers die er in het weekend erop uit trekken. Even voor Nocedo staat er een bordje "Cascada" aangegeven. Een kort wandelpad leidt naar een nauwe rotskloof, waar het pad stopt bij een tien meter hoge waterval, erg spectaculair.

Na het maken van veel foto's en filmpjes fietsen via een binnenweggetje weer terug naar de hoofdweg. We houden een lunchpauze bij de oude Middeleeuwse brug van Valdepiélago waar we onze was kunnen laten drogen in het zonnetje. Na Boñar slaan we weer een zijweggetje in om de saaie CL-626 te vermijden. In het gehucht Veneros houdt het asfalt echter op en wordt het een gravel pad en keren we weer terug naar de CL-626.

We hadden achteraf best nog een stukje door kunnen fietsen tot het volgende dorp. Een 3 km lange klim volgt over een kaarsrecht stuk weg, niet steil (7%) maar door de hitte (het is inmiddels weer tegen de dertig graden) en de vliegen toch best lastig. Na de afdaling tot het dal van de Rio Esla nemen we de N621 naar Riaño. Deze weg voert ons richting de bergen van de Picos de Europa en is heel wat minder saai. Onderweg erg veel fietsers, het is zaterdag en er zijn heel wat fietsers die hier hun trainingsrondjes maken. Voornamelijk locals op de racefiets of mtb, weinig vakantiefietsers en al helemaal geen fietsers met bepakking.

De Vuelta komt volgende week vrijdag ook hier langs, blijkt uit informatieborden langs de weg (die etappe zal eindigen bij de Lagos de Covadonga).
Bij het stuwmeer van Riaño doemen de indrukwekkende bergen van de Cordillera Cantabrica weer op. Riano is een statig dorp maar de camping ligt hoog boven het dorp. We doen wat inkopen in het dorp en fietsen langs de oevers van het stuwmeer tot het volgende dorp, Boca de Huérgano, waar we op een rustige klein campinkje Alto Esla de tenten opzetten (€16).

Zondag 2/9 Boca de Huérgano - Potes, 65 km 817 mh

ridewithgps

Vannacht slecht geslapen want in het dorp speelde een band de hele nacht door, tot 5 uur en daarna stond de stereo op 10 met gabberhouse muziek.

Daardoor laat op en pas om half elf op pad. Eerst op zoek naar een winkeltje maar het is zondag en alles is dicht. Ook het tweede dorpje heeft geen winkels dus dan maar de Pandetrava pas op zonder extra proviand.

Onderweg veel pelgrimgangers te voet en een hele stoet peperdure sportwagens (Porsches, Lamborghini's, Ferrari's) met 60 plussers die over de smalle bergwegen scheurden.

Vanaf Portilla de la Reina slaan we af richting de col en wordt de weg smaller en rustiger. De percentages worden nergens steiler dan 5-7% en we zijn zonder al te veel inspanningen boven, waar we een fraai uitzocht hebben op het Picos de Europa massief.

Na een korte stop beginnen we aan de volgende klim, de Collado de Remoña. Deze is in tegenstelling tot wat wij hadden verwacht, niet geasfalteerd. Erg steil en grote keien zodat fietsen onmogelijk is. We duwen de fietsen omhoog tot het minder steil wordt.

Het wonderschone landschap vergoed echter alle inspanningen. De lamme gieren circelen hier rondjes opzoek naar prooi.

Het is gelukkig maar een korte klim, zo'n 4 km. De pas ligt boven de 1700m en is daarmee letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van de tocht. Op de top maken we al onze voorraden op.

Dan dalen we af naar Fuente Dé, een nog slechter pad. Sommige stukken waren lastig te fietsen, andere stukken waren minder steil en beter verhard.

Het pad komt uit bij de kabelbaan, het is al vier uur dus een beetje te laat om de kabelbaan naar boven te pakken en een bergwandeling te maken. We dalen af naar Potes en zetten de tenten op bij La Isla Picos de Europa, op 3 km van het leuke toeristische plaatsje.

Ook hier is alles dicht op zondag, op de restaurants en toeristenwinkeltjes na. We besluiten op de camping te gaan eten en dat blijkt een goede keus: de Paella smaakt uitstekend.

Maandag 3/9 Potes - Santillana del Mar, 87 km 966 mh

ridewithgps

Vanochtend staan we weer laat op, er zijn veel muggen dus het ontbijt is lastig. Er zijn veel Nederlanders op deze camping.

De wegen rond Potes zijn druk. We worden meerdere keren gesneden door campers en caravans, niet toevallig allemaal met Nederlands kenteken. Spanjaarden halen ons altijd met een ruime boog in.

Net buiten Potes bezoeken we het bezoekerscentrum van het Picos de Europa Nationale Park. Even verderop dalen we af door de Desfiladero de la Hermida, een indrukwekkende en smalle kloof langs de Rio Deva.

Het is erg druk op deze smalle en bochtige weg en er zijn wegwerkzaamheden aan de N-621 (die verbreed wordt). We kunnen helaas weinig stoppen om foto's te maken. Onderweg komen we enkele andere fietsers tegen met bepakking, oa een Frank van Rijn look-a-like. Hij is nl ook door Spanje aan het fietsen dus we zouden 'm best kunnen zijn tegengekomen.

Bij het Mirador del Salmon tussen La Hermida en Urdón is de kloof het spectaculairst. De kloof eindigt bij het dorpje Panes, waar we al eerder op deze tocht waren langsgefietst.

Toen schuilden we op een pleintje onder een grote luifel, nu maken we op hetzelfde pleintje een lunchstop op een bankje in de zon.

Na Panes fietsen we een klein bergweggetje in naar het oosten, we hebben Asturië inmiddels achter ons gelaten en fietsen nu in Cantabrië. Het weggetje voert door een bosrijke Ardennenachtige streek, veel heuvelop/heuvelaf. Bij de N-634 komen we weer op drukkere wegen rond Cabezon de la Sal waar we boodschappen doen bij een grote supermarkt.

Na Cabezon wordt de N-weg minder druk en helpen we een medefietser met een lekke band. Hij leent onze fietspomp maar dat helpt niet. We vragen nog of hij bandenplakspul nodig heeft maar dat hoeft niet, hij vervolgt lopend zijn weg. We fietsen verder richting Santillana del Mar over een binnenweggetje dat op en af loopt.

Om half zeven komen we aan op de camping Alta Mira in Queveda, een rustige camping met goede voorzieningen (€16). De camping ligt redelijk hoog en is wat geaccidenteerd.

Dinsdag 4/9 Santillana del Mar - Villalázara, 87 km 1440 mh

ridewithgps

's Ochtends gaan we wat vroeger op pad, het is half tien.

De Openfietsmap tovert een korte route via Mijares en Ganzo naar Torrelavega, maar dat blijkt geen goede keuze: de route gaat via een steil weggetje (Barrio Mijares) enorm steil heuvelop, komt dan uit bij een ziekenhuis dat gelegen is op de heuvel en gaat vervolgens weer steil die heuvel af, terwijl je ook om die heuvel heen kon.

Eenmaal in Torrelavega (een lelijke industriestad) fietsen we dwars door de binnenstad tot we via een rustige N-634 de stad achter ons kunnen laten. De weg gaat weer geleidelijker heuvelop/heuvelaf tot Vargas. In Puente Viesgo beginnen we aan de Via Verde, een geheel vrijliggend fietspad over een oud spoorlijntje.

Bij het voormalig stationnetje is een fotoexpositie over de streek. De beheerder komt op ons af en vertelt aan de hand van een mooie reliefkaart van Cantabrië een en ander over de mooiste cols van het gebied. Sommige hebben we gefietst, maar ook een aantal nog niet. Op het voormalige perron eten we wat lekkere koffiebroodjes.

Een fietsend stel Pepe en Anna komt langs en vragen ons belangstellend waar we vandaan komen en waar we heengaan. De man, Pepe, spreekt een beetje Engels. Ze wonen in de buurt en kennen de omgeving goed. Pepe geeft ons info over de route naar de Puerto de las Estacas die we vandaag van plan zijn te bedwingen. Ze fietsen soms ook met bepakking, een droom van Pepe is om ooit naar Nederland en Duitsland te fietsen (Elbe radweg) maar dat is er vanwege tijd en geldgebrek nog niet van gekomen. Na het uitwisselen van onze website gegevens fietsen we verder zuidwaarts over het fietspad.

Als het fietspad spontaan op houdt fietsen we verder over de hoofdweg en slaan een zijdal in richting Vega de Pas. Hier begint de klim naar de Puerto de las Estacas de Trueba. Een zeer geleidelijke klim die niet al te steil is. Het wordt zeer mistig naarmate we de pas naderen. De omgeving is prachtig, landschap zeer groen, gelijkend op Schotland of Ierland.

Bovenop de pas is het even mistig, maar aan de andere kant van de pas trekt de bewolking snel weg. Het landschap ziet er totaal anders uit, ruiger en droger. Aan het begin van onze tocht kwamen we hier ook in de buurt, over de Puerto de Lunada en de Puerto de la Sia. We fietsen in de afdaling een klein stukje over dezelfde weg als op de heenreis. In Espinosa de los Monteros proberen we boodschappen te doen maar de supermarkt is vanwege fiesta's gesloten. De bakker is gelukkig wel open.

We zoeken een camping op iets verder zuidwaarts, camping La isla bij Villalazara de Montija (€15). De omgeving is totaal anders: fraaie kalkstenen rotsen van het Ojo Guareña karstgebergte, gelijkend op de Vercors. De camping valt tegen, blijkt meer een woonwagenkamp met permanente bewoners. Er is slechts een klein zanderig hoekje voor de tenten.

De sanitaire voorzieningen zijn verder wel schoon, maar helaas doet het licht het niet bij de afwasbakken zodat we met hoofdlampjes de afwas moeten doen. Morgen terug naar Bilbao, is niet zo heel ver meer maar de weersvooruitzichten zijn minder gunstig.

Woensdag 5/9 Villalázara - Bilbao, 71 km 376 mh

ridewithgps

Vanochtend blijkt het weer mee te vallen, het is nog droog en we kunnen de kampeerspullen gelukkig droog inpakken, die hebben we niet meer nodig deze tocht. Omstreeks half tien fietsen we de N629 op die vrij druk is maar brede vluchtstroken heeft. Vervolgens rechtsaf de CL629, die wat rustiger is, richting Bilbao. Een kort stuk vals plat (1%) volgt tot de Puerto de El Cabrio (740m). Daarna voornamelijk bergaf richting Bilbao. Onderweg af en toe een buitje. Bij Balmaseda fietsen we Baskenland binnen en verlaten we de N-weg die hier verboden is voor fietsers.

Hier komen we meer fietspaden en fietsroutes tegen, die spontaan beginnen maar ook weer opeens ergens stoppen. Kennelijk was het geld op? In Sodupe lunchen we en proberen we alvast een hotel in Bilbao te boeken, het is nog een uurtje fietsen. Het boeken via booking.com lukt echter niet.

We fietsen via een mooi fietspad verder terwijl het harder begint te regenen. Na een aantal kilometers houdt ook dit fietspad spontaan op bij een overwoekerd pad. We vervolgen de route over wat drukkere wegen, continu afdalend in de regen tot in Bilbao. Bij het eerste hotel die we wilden boeken krijgen we een veel hogere prijs te horen dan op booking.com en de receptioniste zakt niet in prijs zoals in Oviedo wel het geval was.

Via louche buurten achter het station komen we bij hotel Bilbi, waar we wél een kamer kunnen krijgen, zelfs goedkoper dan op booking.com (€76 per nacht). De fietsen mogen in de garage en de kamer op de 4e verdieping ziet er ok uit. Bilbao is een dure stad om te verblijven, maar dit is een van de locaties met een goede prijs/ kwaliteit verhouding en centraal gelegen. Gangen zijn wat donker, wat gehorig en zien er industrieel uit, maar kamers zijn ruim en schoon. Personeel is zeer vriendelijk, onze fietsen konden afgesloten worden opgeborgen. Buurt is dicht bij de oude stad, rustig gelegen en met een aantal goede eet mogelijkheden om de hoek. Iets verderop is de buurt wat minder maar daar weinig last van gehad.

De oude binnenstad is om de hoek op loopafstand. We struinen eerst rond in de Casco Viejo, het oude centrum van Bilbao. Via trappen en roltrappen steeds hoger de heuvel op. Vanaf de Jardines Solokoetxe en het Etxebarria Park hebben we mooie vergezichten over de stad. Naar beneden via trappen en met de lift. We eten bij Peso Neto voor €40, een restaurantje om de hoek van het hotel. De Ensalada vooraf smaakt voortreffelijk. Opgemaakt met diverse ingrediënten uit het Midden-Oosten, niet de standaard bak sla met tomaat zoals we gebruikelijk krijgen. Porties zijn niet enorm groot zoals in Asturië. Na de maaltijd wandelen we langs de rivier naar het Guggenheim museum.

Het is al donker en het museum blijkt sober te zijn verlicht, niet zo spectaculair als verwacht. Via de nieuwe stad wandelen we terug naar het hotel.

Donderdag 6/9 Bilbao 6 km

ridewithgps

's Ochtends ontbijten we op de kamer met croissants en broodjes uit de supermarkt; het hotel biedt helaas geen ontbijt.

Na het ontbijt wandelen we weer langs de oevers van de rivier de Nervíon richting het Guggenheim museum. Het is zonnig en droog in tegenstelling tot wat Eltiempo had voorspeld. Via de fraaie voetgangersbrug Zubizuri van Calatrava steken we de rivier over. Rond het museum nog meer kunstobjecten, de imposante Puente La Salve brug naast het museum is ook een kunstwerk op zich. We wandelen onder de brug door en komen bij de andere kunstwerken naast het museum, oa de enorme spin “Maman” van Louise Bourgeois, de Tulpen en de gigantische hond Puppy van Jeff Koons aan de voorzijde van het museum.

Entree bij de Guggenheim kost €10 incl audiotour, er staan gelukkig geen lange rijen bij de kassa. Het is goedkoper dan anders omdat een aantal zalen niet toegankelijk zijn zoals Van Gogh en Picasso,

De exposities zijn wisselend van kwaliteit. Op de 1e verdieping aardige moderne kunst mn de metalen spiralen kunstwerken waar je doorheen kunt lopen (uit China op de tweede verdieping kan ons niet bekoren. Op de 3e etage oa werk van Rothko, Andy warhol en een hele afdeling die tijdelijk is The Matter of Time van Richard Serra) maakten indruk maar de moderne kunst afgesloten. Na anderhalf uur hebben we het binnen wel gezien en via de winkelstraten lopen we weer terug richting het hotel. We bezoeken weer een enorme El Corte Inglés en de Decathlon.

In het hotel rusten we wat uit van de fietsvakantie en prepareren we de fietsen voor de terugreis en kijken we naar de laatste km's van de Vuelta. 's Avonds eten we weer om de hoek bij El Perro Chico met mosselen en catch of the day, zeebaars. Incl glaasje wijn en brood €42.

Vrijdag 7/9 Bilbao Airport 16 km 123 mh

ridewithgps

's Ochtends voor zevenen op om op tijd op het vliegveld te zijn. Het is droog en nog schemerig als we het hotel verlaten iets voor achten.

Eerste stuk via een fietspad langs de rivier tegenover het Guggenheim museum, daarna omhoog heuvelop over drukke wegen zonder fietspaden. De drukke wegen worden vierbaanssnelwegen. Bij een volgende kruising weer hectische toestanden, we moeten weer rechtdoor maar de autoweg buigt rechtsaf. Levensgevaarlijk om per fiets naar het vliegveld te fietsen!

Beter is om de berg heen te rijden via deze alternatieve route, ipv de drukke BI-604 de BI-735 die wat meer om de verkeersknooppunten heen gaat en bovendien de eerste heuvel vermijdt.

Uiteindelijk zijn we van de snelweg af en over rustigere wegen heuvelop heuvelaf bereiken we na een uurtje de luchthaven.

Fietsen ingepakt en ingecheckt. Een van de fietsen past echter niet door de scanner. Een baliemedewerkster wacht op ons nadat we de security zijn gepasseerd en begeleidt ons door het hele vliegveld naar de bagagehandling. Na het voorwiel eruit gehaald te hebben past de fiets door de scanner. Leuk om eens de bagagebanden aan het werk te zien.

Fiets weer gemonteerd en ingepakt en we kunnen terug naar de gate. Vliegtuig heeft enige vertraging dus we zijn ruim op tijd. Het is maar een klein toestel, twee stoelen aan weerszijden van het gangpad. Ook hebben we meer beenruimte dan op de heenreis. De vertraging wordt onderweg ingelopen. Onderweg hebben we alleen bij de start en landing wat zicht op het landschap.

Tijdens de landing kunnen we de bollenstreek, Haarlem, Noordzeekanaal en omstreken herkennen. Na het ophalen van de bagage en het in elkaar zetten van de fietsen kunnen we nog ruim voor 16 uur met de fietsen in de trein naar huis.