Nepal - 2009

Klik op de kleine foto's voor meer detail

maandag 28 september: Utrecht - Londen - Delhi- Kathmandu

Al een tijdje staat Nepal hoog op mijn verlanglijstje. Ik heb het jaren uitgesteld door de onrustige situatie in het land. Dit jaar ben ik dan eindelijk van plan het land met de hoogste bergen in de wereld te bezoeken. Een ticket heb ik via Cheap tickets aangekocht. Helaas is de directe verbinding in september met ArkeFly nog niet operationeel, dus vlieg ik via Londen en Delhi naar Kathmandu. De ticket is redelijk voordelig (€ 772, inclusief tax en reserveringskosten), maar je moet er wel wat voor over hebben. Met Britisch Midland vlieg ik naar Londen om daar over te stappen op de Virgin Atlantic vlucht naar Delhi. Dit is een prima vlucht waarbij ieder een eigen filmscherm heeft en extra krijgt zoals tandpasta, sokken etc. In Delhi is er kort overstap tijd en is het even zoeken naar de juiste weg om een instap kaart te krijgen. Samen met een grote groep Spanjaarden, een Engelse, een Zwiterse en een Fransman staan we te wachten tot we eindelijk aan boord mogen. We moeten ons dan haasten om door de douane te gaan. Bij de vlucht naar Kathmandu zit ik helaas niet bij het raam en aan de rechterkant. We blijven een uur boven Kathmandu vliegen omdat we niet kunnen landen.

Als we landen op het kleine vliegveld moet ik een visum aanschaffen. Dit kost $ 40 en twee pasfoto's. Gelukkig kan dit gewoon ter plekke na het invullen van twee formulieren. De bagage is ondertussen al gearriveerd en met mijn rugzak wandel ik naar de uitgang. Het is even zoeken naar de taxi die mij op komt halen. In Nederland heb ik voor de eerste nacht een overnachting in het Tibet Guesthouse besproken voor $ 12. Daarbij word ik van het vliegveld afgehaald. Samen met een oudere Oostenrijkse dame rijden we in een busje van het hotel naar de binnenstad. Onderweg begint het te regenen. September is het einde van het regenseizoen, dus ik hoop dat ik het droog houd.

De wegen worden steeds smaller, de binnenwegen van Kathmandu zijn een waar doolhof. Na een lange reis check ik bij het hotel in, een prima plaats en zeer populair bij backpackers. Het is niet het goedkoopste hotel maar het comfort is hoog. Een eigen toilet en douche op de kamer met een TV. Niet dat er veel leuke zenders zijn, maar al is het voor het idee. De kamer is wel een van de goedkopere kamers in het hotel dus geen uitzicht, want de kamer grenst aan een binnengang. Na even opgefrist te zijn ga ik de stad ontdekken. Het is inmiddels al donker. Het hotel ligt aan de rand van Thamel, het walhalla van de backpacker. Het barst van de buitensportzaken, boekwinkeltjes, souvenirshops en restaurantjes. De sfeer is anders dan de rest van Kathmandu, omdat alle toeristen hier zich concentreren. Het is vandaag nog redelijk rustig op straat maar de kleine Suzuki taxi's en riskha's rijden af en aan al toeterend door de smalle straten.

Ik bezoek wat buitensportzaken en ga naar Shona's, de tip van internet. Het zaakje wordt door een Australier en een Tibetaanse vrouw gerund. De prijzen van de spullen zijn iets hoger dan elders, maar de kwaliteit is top. Overal zijn zaken die voor weinig geld buitensport spullen aan te schaffen. Goretex jassen gaan voor 3500 NPR, dus circa 35 euro over de toonbank, met een mooi North Face of Mammut label. Buitensport afritsbroeken zijn circa 1250 NPR (12,50 euro) en een fleece krijg je voor 300 NPR (3 euro) Het is duidelijk dat niet de officiële uitgaven zijn, maar goedkope imitaties uit China. De kwaliteitsverschillen zijn groot, dus je moet goed opletten. Soms lijken de jassen exact op de orginele uitgaven en is er geen verschil in kwaliteit. Men fluistert dat ze ook wel via een andere deur uit dezelfde fabriek komen. Bij Shona's koop ik een prachtig donsjack voor 4000 NPR. hierna ga ik op zoek naar een restaurant, de keus is zeer groot. Van een Italiaan tot zelfs een steakhouse. Bij Yin Yang eet ik een lekkere Thaise maaltijd, Pad Thai voor 600 NPR.

Just south of the intersection, this is one of Thamel's most highly regarded restaurants. It serves authentic Thai food cooked by a Thai chef in either garden or floor seating. It's not cheap but the food is a definite cut above the imitation Thai food found elsewhere. The green curry is authentically spicy - the massaman curry (with onion, peanut and potato) is sweeter. There's a good range of vegetable choices "Loney Planet"

Na de maaltijd trek ik buiten de toeristenwijk. Meteen verandert de sfeer in een echt Aziatische stad. Het geurt of ruikt meteen anders. Mogelijk dat het afval op straat en de slachterijen waar kippen worden gevild hiermee te maken heeft. Ik loop richting Durbar Square. Normaal moet je hier als toerist betalen, maar 's avonds zijn de posten onbemand. Het is een prachtig plein vol met tempels en oude beelden. Op een van de tempels klim ik naar boven en geniet van het gekrioel van het verkeer en de mensen onder mij. Een ideale plaats om de indrukken van Kathmandu op je te laten neerdalen.

Vandaag nog een dagje Kathmandu. De stad is groot genoeg om een paar dagen te verblijven. Desondanks is het meeste op loopafstand te bereiken. Een redelijk nacht gehad, het is altijd wennen in een nieuwe omgeving. Daarnaast toch nog veel toeterlawaai van voorbij trekkende taxi's dat de hele avond door gaat.

Ik ontbijt bij Weizen bakery, volgens de Lonely Planet een van de zaakjes waar je lekkere broodjes kan kopen en ze hebben helemaal gelijk, 200 NPR. Daarna wandel ik naar Durbar Square by light. Via een zijweggetje kan ik de toegangspoortjes vermijden.

Volgens mijn gidsje kan ik een permit voor het Annapurna gebied kopen bij een zaakje midden in Thamel, maar deze blijkt allang opgeheven te zijn. Naar het hier en daar te hebben nagevraagd blijkt dat je deze nu bij het Nepal Tourism Board te halen. Deze ligt even buiten het centrum bij een groot park (Tundikhel), dus een goede wandeltocht. Vanaf Durbar Square wandel ik door allemaal smalle straatjes. Het is wat lastig navigeren, want vele wegen lopen dood en er is geen hoofdweg. Uiteindelijk kom ik bij het NTB. Daar zijn andere reizigers die ook al een permit halen. Ze zullen meteen dezelfde dag op pad gaan. Naast een permit voor de Annapurna range haal ik ook een TIMS (Trekkers information Management registration). Hierdoor wordt elke trekker geregistreerd. Het is een nuttig systeem als je vermist wordt, maar het lijkt me ook behoorlijk arbeidsintensief om alle reizigers te volgen. Je hebt wel weer vier pasfoto's nodig. De permit koop ik voor 2000 NPR.

Daarna ga ik naar de lijk verbranding in Pashupatinath tempel (500 NPR). Het is behoorlijk eind lopen. Bij de brug kan ik de rookpluimen al zien. Pashupatinath is de belangrijkste hindoetempel in Nepal en ligt aan de heilige Bagmati rivier. Aan de gaths zijn plateaus gemaakt waar dagelijks crematies plaatsvinden.Op andere plaatsen zwemmen kinderen in de rivier en doen vrouwen de was. Het blijft een fascinerend land.

Vervolgens is het een behoorlijk eind lopen naar de Bodnath tempel (100 NPR). Al van verre priemen de ogen van de tempel tegemoet. Het is een van de grootste Stupa's in de wereld. Na een wandeling rond de tempel loop ik weer terug naar het centrum. Alles heb ik op de voet afgelegd, dus aardig wat km om te trainen en de bergschoenen in te lopen. 's Avonds eet ik nog een pizza bij de italiaan (Dolce Vitta) met yak kaas, 620 euro. Erg apart en niet echt een aanrader. Voor de zekerheid koop ik alvast een kaart voor de trekking en pillen om het water te ontsmetten. Onderweg kom ik toevallig Carmen tegen, de Zwiterse die ik ook in het vliegtuig van Londen naar Kathmandu zat. Ze zal een paar maanden in Nepal blijven om te mediteren. Daarvoor zal ze echter ook dezelfde trekking lopen. Ze zal echter vanuit Pokhara vertrekken omdat ze veel bagage bij zich heeft en het een en ander wil achter laten in een hostel. Ik geef haar nog wat tips waar ze de permit kan kopen.

Ik sta redelijk vroeg op. Ik ben vandaag van plan om naar het beginpunt van de Annapurna trekking te gaan. Na een ontbijt pak ik de taxi naar het busstation dat even ten noorden ligt van het centrum. Op het busstation vind ik al snel de balie voor kaartjes naar Besisharar. De bus gaat elk uur dus vervoer is geen probleem. Er gaan alleen lokale bussen en ik moet nog drie kwartier wachten voordat de bus vertrekt. De rugzak wordt boven op de bus gebonden. Voor de zekerheid heb ik hem in een rugzakhoes gedaan. Het wordt een lange tocht gemiddeld doet de bus er acht uur over en het is maar 200 km rijden. De rit kost maar 300 NPR, dus zo'n 3 euro dus je krijgt echt waar voor je geld. Een bustocht met een lokale bus in Nepal is een hele belevenis. Er zijn altijd twee jongens die proberen om zoveel mogelijk klanten te werven. Met de deur open hangen ze uit de bus en roepen bij elke halte waar ze naar toe gaan. Als de bus vol is wordt ook het dak volgeladen. De wegen zijn smal met slecht wegdek. Gelukkig begin ik bij het beginpunt en de bus gaat om 10 uur om weg. Om elf uur zijn we nog steeds Kathmandu niet uit en dat is niet omdat Kathmandu zo groot is. Het verkeer zit gewoon helemaal vast.

Langzaam wordt het drukker en worden steeds meer mensen ingeladen. We stijgen langzaam op een pas en verlaten Kathmandu. Het is broeierig warm. Na de pas dalen we af in een prachtige vallei.Op de achtergrond zijn besneeuwde bergtoppen te zien. Het piepen van de remmen van de oude bus is niet helemaal geruststellend. De weg is smal en af en toe scheren we rakelings langs diepe afgronden.

Onderweg zie ik een aantal fietsers met bepakking ploeteren over de drukke weg. Kathmandu - Pokhara wordt in veel boekjes aangeraden, maar mij lijkt meer iets voor mensen die levensmoe zijn. De bussen en vrachtwagens rijden hard en houden nauwelijks rekening met het langzame verkeer. Hier geldt het recht van de sterkste. Ik ben blij dat ik mijn fiets heb thuis gelaten.Alle weggebruikers worden luid verwelkomt met een vrolijke claxon, pas op hier kom ik aan!

We volgen lange tijd de Trisuli rivier waar veel wild water rafters genieten van de golven. Nadat we de afslag nemen richting Besisahar begint de weg te klimmen. De weg wordt erg smal, een bus breed en steeds slechter. De bevolking ziet er kleurig uit met prachtige gewaden. Het begint donker te worden als we in besisahar (823 m) aan komen. Uiteindelijk hebben we er dus acht uur over gedaan. Ik slaap in Hotel Tukuche peak, vlakbij de stopplaats van de bus. De kamer is prima en het is erg rustig, alleen twee Duitsers slapen ook in dit hotel.

Ik loop nog even het dorp door. Het blijkt best behoorlijk uitgestrekt te zijn. Het is om zes uur donker en iedereen gaat dan direct naar bed. Nepalezen leven bij de zon dus het wordt weer vroeg naar bed.

In de ochtend schrijf ik me na een ontbijt met twee pannekoeken in bij de eerste checkpost. Het wandelen met de rugzak valt mee. Ondanks de circa 15 kg is het draagcomfort van mijn net aangeschafte Lowe Alpine Wilderness groot. De route volgt de weg en gaat licht op en neer. Af en toe word ik ingehaald door een truck en de bus die hier nog lokaal een stuk rijd. Af en toe moet ik een beekje doorwaden, want tot natte schoenen leidt. De bredere rivieren zijn gelukkig overbrugd, soms met erg provisorische bruggen opgebouwd met enkele boomstammen.

Het is nog erg rustig om de weg omdat ik vroeg vertrokken ben. Bij Khudi wandel ik over de grote brug en even later kom ik Bhulebule.Wederom moet ik me bij ACAP inschrijven. Daarna is het tijd voor een thee pauze bij Thorong La Guest House. Ik ben ruim drie uur onderweg en heb wel een rustpauze verdiend.Via een enorme hangbrug wandel ik daarna naar de andere kant van de rivier. Plotseling voel ik dat mijn schoenen wat los beginnen te zitten. Ik trek mijn veters extra strak aan. Een paar honderd meter voelt mijn linker voet raar aan. Bij een beekje voel ik letterlijk nattigheid, de zool is volledig losgekomen en mijn tenen steken buitenboort!

Mijn Lowa schoenen gaan al een tijdje mee, maar hebben vrij nieuwe zolen. Helaas is het geweld van Nepal teveel van het goede. Dit veroorzaakt wel een probleem, verder lopen heeft geen zin. Het dorpje is te klein en heeft geen schoenen. Een vriendelijke Nepalees biedt aan zijn schoenen over te nemen, maar dat lijkt me niks. Ik besluit toch om te draaien en terug te gaan naar Besisahar in de hoop daar redelijke schoenen te vinden. Gelukkig staat een bus in Khudi klaar en kan ik direct instappen. De bus is echter overvol. Zeer langzaam vordert de bus over het smalle pad. Af en toe moeten we een riviertje door en lijkt het erop dat de bus gaat kantelen. De andere passagiers kijken ook zeer angstig, dus dit zijn geen normale toestanden. Na twee uur komen we eindelijk aan in Besisahar. Het is inmiddels twaalf uur geworden en moet ik dus snel opzoek naar een schoenenwinkel. Dat zijn er veel, maar velen hebben geen bergschoenen. Als ik eindelijk een goede schoen heb gevonden blijkt de maat net te groot te zijn. Bij winkel tien als ik bijna de hoop heb opgeheven vind ik precies mijn maat. De schoenen zien er redelijk stevig uit en voor 1500 NPR (15 euro) kan ik mijn tocht weer vervolgen.

Ik pak weer de bus naar Khudi (200 NPR). Dit stuk heb ik immers al gelopen, dus een beetje smokkelen mag. De reis gaat nu iets vlotter dan de vorige rit en na anderhalf uur kom ik aan in Khudi. In Bhulebhule word ik door diverse mensen herkend. Ik ben blij dat mijn schoenen aan het begin van de tocht stuk zijn gegaan, veel verder was het waarschijnlijk veel moeilijker geweest om goed schoeisel te vinden. In Bhulebhule zoek ik een kamer bij Thorong La Guest House, waar ik 's ochtends nog thee heb gedronken. Langzaam druppelen andere trekkers binnen. Het guesthouse is prima en heeft een warme douche, waar ik ook wat kleren uitspoel. Uiteindelijk toch een goede plek om te overnachten. Af en toe valt de verlichting uit en moet ik mijn hoofdlamp gebruiken om mijn avondeten te zien. Ik praat met een Amerikaans koppel uit San Francisco. Ze zijn van plan om de tocht op Keen sandalen te lopen. Mij lijkt dat wat ambiteus, alhoewel ik natuurlijk niet moet zeuren met mijn schoenen incident. Er wordt op grote hoogte sneeuw verwacht want het is nu erg bewolkt.

Na zo'n eneverende dag is het goed slapen.

Ik sta vroeg op. Op het moment dat het licht is ontwaakt ook het dorp. Ik bestel een omelet en twee chapatti en een grote kan met thee. Om zeven uur ben ik al pad. Na de brug kom ik de jongen tegen die mij zijn schoenen wilde verkopen. Hij is verheugd mij weer te zien en toch een beetje teleurgesteld dat ik niet bij hem heb overnacht. Hij heeft namelijk ook enkele primitieve slaapplekken. Misschien een volgende keer?

Het is vandaag in tegenstelling tot gisteren wat druilerig. Mijn rugzak wordt beschermd door een oranje regenhoes. Af en toe is de weg wat onduidelijk en loop ik een pad af richting het verkeerde dal. Ik kom er gelukkig snel achter dat ik verkeerd zit.

Ik loop aardig door, maar wordt in gehaald door een Israëlier, Nadaf . Hij heeft een drager bij zich en kan door flink doorlopen. We hebben ongeveer hetzelfde tempo en ik maak een praatje met hem. In Bahundanda op het hoogste punt van de dag (1310 m) houden we een korte thee stop. Daar ontmoet ik Sylvain, een Zwitser die ook een drager bij zich heeft. Beide grappige lui.

Je ontmoet op zo'n tocht veel mensen die allemaal solo zijn begonnen. Even later ontmoet ik Nico, een Nederlander die samen met Heather een jonge Schotse dame aan het lopen is.

Ik wandel verder met Sylvain en Nadaf. Sylvain loopt nog iets sneller en kan ik helemaal niet bijhouden. We lopen op een gegeven moment te laag en dalen te veel af. We keren weer om, om op het hoofdpad te blijven. We zouden anders op de jeep trail terecht komen en dat is een minder aantrekkelijke route. Nabij Syanje dalen we af naar de rivier. Hier ontmoeten we weer Sylvain die al een lunch heeft besteld. Het gaat echter niet zo snel met de Tibetaanse bediening. Ik bestel Tibetaans brood en Nadaf momo's, een soort pangsit. Die laatste zijn erg heet dus hij heeft al snel spijt van zijn bestelling. Ook Nico komen we weer tegen.

Om vier uur belanden we in Jagat, een leuk levendig plaatsje. We besluiten met zijn vieren in een guesthouse, Paradise hotel te gaan zitten. Heather heeft last van haast en wandelt door naar Chamje. Ik proef hier het eerste Nepalees biertje, Everest. Prima te drinken, alleen gaat alcohol en hoogte niet zo goed samen. Het dorpje stroomt vol met andere reizigers. Onder andere de Australiërs (Minh en William) en de Fin kom ik weer tegen die ook in Bhulbule hebben overnacht. Het is leuk om steeds weer dezelfde mensen tegen te komen.

Samen met Nico, Nadaf en Sylvain en de twee porters vertrekken we rond half acht vanuit de hostel. We volgen de gehele dag de rivier dal. We klimmen naar Chamje en ontmoeten veel muilezels die als lastdier worden ingezet. Na Chamje volgen we de rechteroever. De weg gaat steil omhoog om vervolgens weer af te dalen naar Tal. Het weer is niet stabiel en af en toe valt er een bui. Gelukkig kunnen we in Tal schuilen en nemen we weer een pot thee. Als het weer wat droger is vervolgen we onze tocht. We steken nog een keer de Marsyangdi rivier over via een honder meter lange hangbrug.

De klim daarna is zeer gevaarlijk, balancerend op een randje van de afgrond met een glibberige modderig ondergrond. Met veel moeite blijf ik overeind.

In Dharapani besluit Nadaf in het dorp te blijven, hij voelt zich niet helemaal lekker. In Bagarchap is het inmiddels al weer vijf uur. We besluiten hier te stoppen. Het was al weer een lange dag met erg veel regen. Bagarchap is in 1995 weggevaagd door een aardverschuiving. Er staan nog drie guesthouses, waarvan we Marsayangdi kiezen. Het eten is er prima, helaas zijn de douches koud. Ook een groep Engelse luchtmacht militairen zijn er ook. Ze zijn op werktraining en Heather is bij hun aangesloten. Heather viert toevallig haar 26ste verjaardag, dus het wordt nog behoorlijk laat.

Eindelijk trekt de bewoking weg. Het is 's ochtends een keer redelijk weer zodat we nu de 8000 meter hoge Manaslu kunnen zien. Na Danagua kiezen we de hoge route over Tamang omdat de lage route nog geblokkeerd is met landslides. Het is een stevige klim, waarbij ik mijn rugzak extra voel. Rond twaalf arriveren we in Chame. Chame heeft redelijk wat voorzieningen en zelfs een bank. Die ziet er erg indrukwekkend uit, met houten tralies en met een bewapende bewaker.Nico en Sylvain willen er blijven. Omdat ik al een dag gemist heb in het begin van de route door de kapotte schoenen besluit ik om verder te lopen.

Het weer is redelijk en mijn benen voelen goed. De weg stijgt langzaam door een bos omhoog. In Bhratang geniet ik van een uitgebreide lunch, om voldoende energie binnen te krijgen moet je twee keer warm eten en egg noodles is dan een favoriet. Ik ontmoet een wat ouder echtpaar uit Oostenrijk en een wat oudere Fransman met een zeer grote rugzak. Hem was ik ook al in het begin dorpje tegengekomen. Na Bhratang wordt de weg steeds ruiger. Het pad is uit de rotsen gehouden als een gigantische golf. Vervolgens moet ik weer een stevig aantal hoogtemeters overbruggen.

Ik merk dat ik steeds meer last van de hoogte begin te krijgen, maar ik ben niet de enige. Iedereen puft en steunt bij het klimmen. Ik heb echter geen hoofdpij, alleen kortademigheid. Het weer wordt ook slechter. De grootste hoogteverschillen zijn achter de rug. Ik wandel door en ontmoet nog Andy, een Noor die geen regenkleding en met een provisorische poncho loopt. Het regenseizoen zou allang afgelopen moeten zijn, maar het valt nog steeds met bakken uit de hemel.

Het is rond zes uur als ik eindelijk in Lower Pisang aan kom. Een zeer lange dag vanaf zeven uur wandelen, dus circa 11 uur onderweg met behoorlijk wat hoogteverschil.Ik overnacht in New Tibetan op de bovenste etage. Gelukkig hebben ze zeer warme douche met kokend water opgewarmd door het haardvuur.

Ik twijfel of ik een rustdag neem of door loop. In Lower Pisang is niet veel te beleven, maar ik voel me nog niet top. Het is koud en vochtig. Toch besluit ik op verder te gaan, want Manang is een dorp met meer voorzieningen en het is slechts een kort tocht. Ik neem echter niet de hoge route maar de vlakke lage route. De route is inderdaad niet heel erg moeilijk maar het weer is zo slecht dat een hoge route weinig uitzicht had gegeven.

Ik wandel langs het vliegveld bij Ongre. Dit vliegveld heeft een 2 wekelijkse dienstregeling, alleen is deze niet heel betrouwbaar. Als het slecht weer is zoals deze dagen dan wordt er niet op gevlogen.

Het is koud en nat en in Humde vlucht ik een restaurant in. Ik kom Andy weer tegen en samen eten we wat in een restaurantje. Het wandelpad is vrij vlak, maar toch heb ik behoorlijk moeite met de hoogteverschillen. Tijd voor een rustdagje in Manang. Hij is van plan om in Braga te stoppen, een dorpje voor Manang.

Braga staat bekend om haar mooie klooster, de Braga Gompa. Het klooster is indrukwekkend gelegen ongeveer 100 meter boven het dorp. Het regent nog steeds pijpenstelen. Ik besluit daarom door te lopen. Een riviertje is even buiten Braga doorgebroken en het is te breed om erover heen te springen. Ik houd me voeten dus niet droog en banjer er doorheen.Na nog een indrukwekkende reeks Mani Wall met veel gebedsmollentjes die je links moet passeren kom ik aan de voet van de laatste helling. De laatste 50 meter stijging zijn zwaar en ik ben blij als ik de poort van Manang bereik.

Manang is een prachtig dorp met vele overnachtingsmogelijkheden. Het is echter ook de plaats waar iedereen de toppoging begint. Door het slechte weer is de pas dicht en zijn vele trekkers hier gestrand. Na een tiental guesthouses afgelopen te zijn kom ik weer terug aan het begin van het dorp waar ze gelukkig bij de Nilgiri bakkerij een slaapplaats hebben. Het guesthouse wordt gerund door een vrouw met haar drie kinderen. Vader is helaas al vroeg gestorven. Een goede plaats om een paar dagen te verblijven. Helaas is de douche koud want zoals bijna alle hotels werkt het warm water op zonne-energie. De laatste dagen is er te weinig zon geweest.

Ik sta op en buiten is het net een sprookje. Het is volledig wit geworden en er ligt een dik pak sneeuw. De hele nacht heeft het gesneeuwd. Gelukkig heb ik vandaag een acclimatisatiedag gepland. Na de zware dagen ben ik er wel aan toe. De temperatuur is behoorlijk gedaald.

Langzaam wakker worden en rustig ontbijten zonder tijddruk is ook wel weer eens lekker. Het is immers vakantie. Ik neem de gebruikelijke thee met omelet. Daarnaast is de appeltaart van het huis erg lekker. Na een ochtend lang wat te hebben rondgehangen besluit ik nog wat te gaan lopen. Er wordt aangeraden om regelmatig omhoog te gaan en weer af te dalen als je eenmaal boven de 3000 meter bent gekomen, en zeker niet meer dan 500 meter hoger te slapen. Door de sneeuw kan ik nu mijn nieuwe donsjack goed uittesten. Daarover heen draag ik mijn goretex regenjas en houd ik het behaaglijk warm.

Eerst verken ik het dorp, ik kom een paar bekenden tegen die ik het begin van de tocht heb ontmoet. Allen hopen op beter weer, want zo kunnen we de pas echt vergeten. Manang is een fraai dorp en heeft veel sfeer. Er is zelfs een bioscoop en je kan tegen behoorlijke bedragen gaan internetten. Sommige zeggen dat Manang het rijkste dorp is uit heel Nepal, maar dat zie ik er ook niet vanaf. Zelfs de prijzen voor maaltijden en overnachtingen blijven nog redelijk. ik besluit om nog wat hoogte meters te maken en wandel naar een Gompa hoog boven het dorp. De sneeuw maakt de weg behoorlijk glibberig. Ik ben blij dat ik mijn ijzers heb meegenomen om niet uit te glijden. Mijn voeten houd ik droog door plastic zakjes om mijn sokken te binden, mijn nieuwe Nepal schoenen zijn namelijk niet waterdicht. De sneeuw maakt het indrukwekkende landschap nog imposanter. Helaas zijn de 8000 nog steeds nauwelijks te zien. Hopen dat het morgen beter weer is. Ik wandel weer terug en glibber langzaam naar beneden. Ik besluit om naar Braga te lopen, misschien is het klooster nu open.

In een half uur ben ik in Braga. Helaas is het klooster gesloten. ik duik daarom een restaurant in om warm te worden. Daar is het erg gezellig met allerlei andere reizigers die zich opwarmen aan een warme kachel. Deze wordt gestookt door houtblokken. Vele drogen hun kleren en natte sokken zo dat het lekker gaat ruiken. Ook is de ventilatie niet zo goed, dus als ik naar buiten wandel moet ik flink hoesten om de gemiste zuurstof weer in te halen. Ook Wil en Olga zitten hier, Nederlanders die ook de Annapurna ronde doen. Ik was hun gids al eergisteren tegen gekomen. Hij verklaarde me voor gek dat ik gisteren van Bacharap naar Lower Pisang wilde lopen. Hij heeft achteraf gezien gelijk gekregen.

Ik wandel terug naar Manang en het guesthouse. Zonder bepakking gaat het een stuk vlotter. In het guesthouse zit een groep Israeliërs en twee Nieuw zeelanders. Mike heeft zijn dochter meegenomen op de wandeling. Hij heeft een tijd geleden al de Annapurna afgelegd, in zijn jonge jaren wandelde hij zonder te acclimatiseren direct naar boven in twee etappes. Hij is een groot voorstander van sandalen, mij lijkt dat geen pretje met al die stenen en zeker met de vers gevallen sneeuw.

Ik blijf toch nog een dagje in Manang. Ik ben nog steeds niet aan de hoogte gewend. Met name bij inspanning raak ik snel buiten adem.'s ochtends is het volledig helder en kan ik voor het eerst de 8000 omheen bewonderen. Met de versgevallen sneeuw is het erg indrukwekkend. ik maak meteen wat plannen voor de dag. Samen met Mike en zijn dochter ga ik naar een mooi uitzichtspunt op de Gangapurna Gletsjer. Er is een thee huis hoog boven Manang en wat verder op enkele woningen die echter nu niet bewoond zijn. De sneeuw maakt het nog steeds glibberig. ik merk dat ik toch een stok nodig heb bij de steile afdalingen. Mike stopt bij het theehuis bij Chongkor viewpoint en ik wandel nog een stuk verder omhoog. Bij 4000 meter is een mooi uitzichtspunt op de vallei. Als ik weer terugwandel begint de sneeuw snel te smelten en wordt het dalen veel makkelijker.

Langzaam druppelen meer bekenden Manang binnen. Ik zie de drager van Sylvain en kom Nadaf tegen. Grappig dat je elkaar weer overal ontmoet. Je reist en wandelt alleen maar toch ook weer niet. Ik koop voor de zekerheid een wandelstok, een echte Leki voor 600 NPR.

's Middags volg ik nog een lezing over hoogteziekte, verzorgd door de plaatselijke artsen van de Himalayan Rescue Association. De Amerikanen hebben gezorgd dat er medische voorzieningen zijn gekomen. Vrijwillige artsen verblijven nu voor een aantal maanden op de healthpost en geven voorlichting. Ik was eerst niet van plan te gaan, maar het is mogelijk toch nuttig om wat tips te krijgen. Ik heb al voorzorgsmaatregelen genomen en zelfs Diamox pillen preventief meegenomen. Langzaam stijgen is het devies, zeker boven de 3000 meter. Ik voel de hoogte wel bij inspanning maar heb verder geen hoofdpijn of duizeligheid, de eerste sympthomen van hoogteziekte. De lezing is erg leerzaam, er zijn drie vormen. Een lichte vorm met hoofdpijn en duizeligheid en twee zware vormen longoedeem en hersenoedeem. Ik heb geen last van hoofdpijn dus ik ben weer gerustgesteld. Morgen maar weer eens kijken of de conditie weer terug is gekeerd.

Vandaag ga ik weer op pad. Ik wil graag de pas over en moet niet te langen blijven wachten nu het weer goed is. Ook het geld raakt op en er is geen bank of wisselkantoor in Manang. Ik voel me nog niet 100% en het klimmen gaat zwaar. Ik kom toevallig Sylvain tegen die ook Manang heeft bereikt en vandaag ook verder trekt. Had ik dus net zo goed een dag langer in Chame kunnen blijven. Het gerucht gaat de ronde dat de pas dicht is en een week dicht blijft. We gokken het er toch maar op.

Ik merk dat ik erg langzaam klim. Vele mensen passeren mij en om de honderd meter moet ik uitpuffen. Het klimmen valt me zwaar. 's ochtends heb ik een half tabletje genomen van de Diamox, maar het helpt niet echt. De omgeving is echter zo mooi en het weer is fantastisch zodat het geen straf is rustig te lopen. Ik wandel echter zo traag dat mijn doel voor vandaag Yak Karka niet haalbaar is. Normaal is dat vier uur lopen, maar na zes uur ben ik pas halverwege. De zware rugzak eist zijn tol. De laatste meters naar Gunsang haal ik met moeite. Ik vandaag dus een slechte dag. Terug gaan is voor mij eigenlijk geen optie, ik wil kost wat kost de top halen.

De guesthouse in Gunsang wordt gerund door een Francaise. Ze is hier blijven plakken na een reis en helpt de eigenares. Het uitzicht vanuit de kamer is prachtig. Ik spreek een Nieuw Zeelander die ook in de hostel verblijft. Hij heeft mij zien worstelen met de klim. Als ik me niet inspan heb ik geen last, dus mogelijk zou een drager voor mijn rugzak misschien helpen.

Ik neem nog een douche met een warme emmer met water. De zon is terug maar heeft nog niet de water verwarmd.

Even later komt een groep Israeliers binnen. Het aantal Israeliers op de route is opvallend hoog, Nepal is erg populair. Het is een vader met zijn twee zonen. Ze hebben geen last van de hoogte maar geven wel de tip "don't play with mister death".

Dat ben ik zeker niet van plan, maar zo slecht voel ik me nog niet. Ik kan nog helder denken en in rust heb ik geen last. Misschien helpt een rustig dagje zoals vandaag om er morgen bovenop te komen. Morgen is ook nog een makkelijk dag naar Yak Kharka met zeer weinig hoogteverschil.

Ik slaap extra lang door. Ik heb blijkbaar mijn rust nodig. Als ik op sta zie ik dat er al veel mensen vanuit Manang omhoog zijn gelopen. Ik heb geen haast en goed geslapen. Toch merk ik bij het inpakken van mijn rugzak dat alles nog zwaar gaat. Ik ga toch proberen in Yak Kharka te komen en zal dan een besluit moeten nemen. Ik kom wederom Nadaf tegen. Hij biedt nog zijn Diamox pillen aan, maar ik denk dat extra pillen niet helpen. Het wordt steeds drukker met trekkers die vanuit Manang omhoog lopen.

Plotseling zie ik Carmen, het Zwiterse meisje die ik in het vliegtuig naar Kathmandu heb ontmoet. Door alle oponthoud heeft ze me ingehaald. Ze ziet dat ik inderdaad niet zo fris erbij loopt en maakt zich zorgen. Ik geef aan dat ik het toch wil proberen. We wandelen samen naar boven. Wederom gaat het zeer traag. Na een half uur worstelen biedt ze aan om van rugzak te wisselen, de reddende engel. Ze heeft een vrij lichte rugzak. De eerste meters met de lichte rugzak gaan een stuk beter, maar al snel merk ik dat ik nog steeds langzaam loop. Het steilste deel vandaag is achter de rug. Ze besluit om al vast naar het guesthouse te lopen samen met haar tochtgenoot. Ik strompel verder en stop steeds frequenter om van uit het uitzicht te genieten. Het ligt dus niet alleen aan het gewicht maar er is meer aan de hand.

Toevallige voorbijgangers zeggen dat ik er slecht uit zie, dus het moet wel heel erg zijn.Ze willen me zelfs begeleiden naar beneden. Ik voel me inderdaad allesbehalve fit. Nog steeds zegt mijn hoofd dat ik verder kan, maar mijn longen werken niet mee. Het laatste stuk komt Carmen me weer tegemoet, ik voel me nu echt een oude man. De laatste honderden meters naar de guesthouse Gangapurna zijn dan vrij vlot afgelegd. Ik heb mijn besluit genomen. Aanvankelijk dacht ik dat het zonder gewicht mogelijk wel zou gaan, maar vandaag heeft geleerd dat zelfs dit niet helpt. In de spiegel zie ik dat mijn lippen blauw zijn geworden en ook mijn tenen beginnen blauw te kleuren. Dat is een signaal dat het echt fout zit. Dit duidt op cyanosis, een zuurstoftekort in het bloed. Vaak zie je dat eerst aan de lippen en de nagels. Ik weet dat verder lopen zinloos is en neem het besluit om morgen om te keren en terug te gaan naar Manang. De berg heeft me geveld.

Terugkeren valt zwaar, maar mijn gezondheid blijft belangrijker dan het behalen van de pas. In de ochtend regel ik een drager die mijn rugzak naar beneden kan brengen. Voor 1500 NPR is hij bereid om naar Manang te lopen. Een andere optie was om met een paard over de pas vervoerd te worden, maar ik durf het risico niet aan. Mijn doel is af te dalen naar Manang en mogelijk naar Humde om daar dan een vlucht naar Pokhara of Kathmandu te nemen.

Het dalen zonder rugzak en met stok gaat een stuk makkelijker dan klimmen. Echter elk heuveltje kost zware inspanning. Het is hetzelfde gevoel als vorig jaar in Amerika bij de beklimming naar Cedar Breaks. Dat lag ook op 3400 meter hoogte en had ik totaal geen power in mijn benen. Die lijdensweg duurde maar 10 km, maar nu heb ik er al zeven dagen last van.

In ongeveer drie uur zijn we beneden. Het is zeer druk in Manang, veel reizigers komen weer naar boven. Ik bedank mijn drager voor de bewezen diensten. Bij het Nilgiri hotel vraag ik of er ruimte is maar Manang is al volledig vol geboekt terwijl het pas een uur in de middag is. Optie is verder naar lagere oorden te lopen. Ik ben echter nog wel benieuwd wat de artsen ervan zeggen, dus bezoek het health post van de HRA. Er is een andere patiënt nog voor me en ze raden me aan over een uur terug te keren. Ik twijfel of ik zo lang wil wachten, maar doe dit toch. Een checkup is altijd nuttig.

Ik voel me door het dalen van 400 meter al een stuk minder slecht. Na een uur te hebben gewacht bezoek ik de arts. Ik word behandeld door Dr. Lexi Lee Gulbranson uit Montana. Ze is samen met haar man een tijd lang op deze locatie gestationeerd en ze zijn beide fanatieke fietsers. Ze onderzoekt de zuurstof opname van mijn bloed en geeft aan dat het volledig mis is en dat het erg verstandig was om om te keren. Mijn saturatie niveau van mijn bloed zit op 70%, een levensbedreigend niveau, maar was waarschijnlijk hoger veel slechter, want ik voel me al een stuk beter.Normaal moet het niveau boven de 90% liggen en bij gezonde mensen boven de 98%. Dat is even schrikken. Ik word direct aan het zuurstof gezet en krijg enkele medicijnen toegediend om mijn bloeddruk op peil te houden. Mijn bloeddruk is aan de lage kant.

Diagnose is longoedeem (HAPE). Ik heb een behoorlijke hoeveelheid vocht in de longen die het ademen en dus de zuurstof opname bemoeilijken. Longoedeem ontstaat door het lekken van bloedvaatjes, nu in de longen. Hierdoor kan er geen of onvoldoende zuurstof uit de lucht naar het bloed getransporteerd worden. Je stikt langzaam, eigenlijk is het een vorm van verdrinking in je eigen lichaamsvocht. Als je klachten hebt die op longoedeem kunnen wijzen moet je ook snel maatregelen nemen, de ziekte kan in korte tijd, vaak gedurende een nacht tot de dood leiden. De volgende fase is coma wat daarna heel slecht af kan lopen met de dood tot gevolg.

De versie die ik heb is levensgevaarlijk, want ik heb niet de normale symptomen gehad zoals duizeligheid en hoofdpijn. Dankzij mijn goede conditie kan ik blijven doorlopen terwijl ik een zware longpatiënt ben geworden. In Nederland wordt iemand met vergelijkbare waarden direct bij Intensive Care opgenomen. Ik voel me echter helemaal niet ziek.

De gevaren van hoogte ziekte moet niet onderschat worden, maar ik zit nog zwaar in de ontkenningsfase. Hoe kan het nu gebeuren. Ik heb me goed voorbereid, pillen genomen, nauwelijks alcohol genuttigd, goed gegeten en gedronken. Het enige is dat ik iets te snel naar 3200 meter ben gestegen. Daar zijn de problemen begonnen.

Met zuurstof zijn de saturatie waardes boven de 90%. Als ik naar de WC ga schiet de waarde echter weer naar 80%, dus voortaan ga ik met zuurstof fles naar de WC. Martin de man van Lexi draagt de fles achter mij aan. Erg bizar. Het gekke is dat ik geen andere sympthomen heb en in goede conditie ben. Waarschijnlijk heb ik ook wat hersenoedeem, want ik kan niet in een rechte lijn lopen.

Ik stuur een SMS naar huis. Daar reageren ze direct ongerust. Ik probeer ze gerust te stellen, maar kan hun ongerustheid voorstellen. De dokters regelen een helicopter evacuatie naar Kathmandu. De ambassade en de reisverzekering moeten hier eerst wel toestemming voor geven. Ik word goed verzorgd en mag in het hospitaaltje overnachten. Ik krijg dahl bat wat me goed smaakt. Aan mijn eetlust is niks mis.De nacht slaap ik met zuurstof en wordt om de twee uur gecontroleerd om mijn waarden door de nachtzuster.

Dat het anders kan aflopen bewijst deze passage uit Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (28 okt 2008, R.R. Berendsen, F.H. Bosch, J.H.B.M. Willems, R. Hulsebosch en B. Kayser)

Patiënt is een 22-jarige vrouw, die met haar vriend een trektocht maakt in Nepal. Haar voorgeschiedenis vermeldt astma, hypogonadotroop hypogonadisme en een allergische constitutie. Zij gebruikt salbutamol, Femicula extra forte (een plantaardig preparaat), cetirizine en als malariaprofylacticum proguanil. Een eerste trektocht van 6 dagen naar het Annapurna-basiskamp op 4131 m boven de zeespiegel verloopt zonder problemen. Dan volgt een afdaling tot een hoogte van 2010 m en daarna een stijging, gedurende 2 dagen, naar een hoogte van 2856 m, waar de overnachting plaatsvindt. In de ochtend wordt de vriend wakker van zijn heftig snurkende vriendin. Zij is niet te wekken, maar na een poging van ongeveer 2 min komt zij langzaam bij. Zij praat traag en klaagt over een gestoorde visus, hoofdpijn en extreme moeheid. Na telefonisch ingewonnen advies van een ziekenhuis in Nederland rusten de twee gedurende een dag. In de volgende nacht wordt de vriend opnieuw wakker van hetzelfde geluid. Omdat patiënte ditmaal niet is te wekken, zoekt hij hulp. De hulpverleners voelen geen pols en beginnen te reanimeren. Na een reanimatie van bijna 3 h waarin geen tekenen van leven meer worden waargenomen, breekt men de reanimatie af.

Nog even wat statistieken, ik ben dus een van de 13 gelukkigen die afgevoerd is vanuit Manang:

De helicopter is om acht uur besteld. Speciaal voor mij alhoewel er nog een vrouw met een kindje mee vliegt. Ik dank de artsen voor hun hulp en allert optreden. Zonder hun hulp had het slecht af kunnen lopen. Voordeel is dat ik kan genieten van een mooie vlucht, mag ook wel voor een helicoptervlucht van $ 8000. Het is een spectaculaire tocht precies langs het deel wat ik gelopen heb. De heli vliegt extra laag.

Ook Kathmandu is erg fraai. Na ongeveer een uur landen we in Kathmandu. Ik word in een ambulance geladen en moet gaan liggen. Met loeiende sirene rijden we naar Ciwec hospital. Wel een vreemde gewaarwording als je denkt dat je niet ziek bent. Ik word behandeld door de Schotse arts Robin Ramsey. Hij constateert inderdaad nog steeds vocht in de longen. Mijn saturatie niveau is nu rond de negentig, dus niet meer levensbedreigend. Ze maken voor de zekerheid een X-ray. Mijn longen zitten vol met vocht, de foto is volledig wit. Normaal worden mensen ontslagen, maar hij wil me toch voor de zekerheid een dagje observeren. Ik kan wel direct zonder zuurstof verder, maar bij inspanningen daalt de zuurstof opname direct naar 85%. Ik heb een grote eigen kamer met alle gemakken, dus een stuk luxer dan de afgelopen dagen en zelfs TV. Het is een klein prive kliniek speciaal voor reizigers. De verzorging is uitstekend.

Ik heb nog een paar keer contact met de ANWB alarmcentrale die informeert hoe het gaat. Ik geef aan dat ik niet gerepartrieerd hoef te worden na Nederland. Ik voel me steeds beter en rust goed uit. Ik kan ook weinig anders want traplopen is al moeizaam. Ik begin ook al plannen te maken voor de komende weken. Ik kan niet meer naar grote hoogte. Andere sporten zoals raften en paragliden worden door het thuisfront te risicovol geacht. Mogelijk eerst op adem komen en dan naar Pokhara en dan zien we wel verder.

Ik heb goed geslapen. Wel een beetje vreemd dat je voor het eerst een ziekenhuis en dat dit dan in Kathmandu moet zijn. Na controle door de arts wordt besloten dat ik weg kan. Hij raad me wel aan nog even rustig aan te doen. Voor de zekerheid spreken we af dat ik donderdag nog even langs kom. Ik krijg antibiotica mee want mogelijk krijg ik last van ontstekingen.

Ik neem een taxi naar tibet peace guest house. Het is een hostel met een mooie binnentuin. De kamer is redelijk. Ik wil graag wat rondlopen, maar al snel voel ik dat dit te hoog gegrepen is. Bij een boekwinkel koop ik wat kaarten. De eigenaar ziet dat ik aan hoogteziekte lijd. Blijkbaar is het nog niet voldoende gezakt en ben ik nog steeds wat instabiel. Ik blijft in het toeristengebied Thamel

Ik eet 's avonds bij Killroys, een Iers restaurant met een hoge beoordeling. Het eten is er inderdaad prima (640 NPR).

Ik neem een taxi (200 NPR), want veel inspanning wil ik nog voorkomen. De tocht gaat eerst naar de Swayambhunath Stupa. Dit is een van de bekendste tempels van het land en beroemd om de vele apen die er wonen. Ik bedank Boeddha op mijn blote knieën dat ik heelhuids de berg ben afgekomen. De ademhaling gaat steeds beter

Na de apenrots pak ik de taxi naar Patan. In Patan bezoek de oude binnenstad. Patan is een van drie koningssteden naast Kathmandu en Bhaktapur. Het rechthoekige Durbarpplein bevat een groot aantal paleizen en temples. Ik bezoek het Patan museum om na de lunch terug te keren met een taxi naar Thamel.

's Avonds eet ik steak in het Everest steakhouse, een prima plaats voor goed stuk vlees.

Vandaag eerst een checkup van de gezondheid bij het ziekenhuis. Ik loop naar het ziekenhuis vanuit het guesthouse. De checkup is snel gebeurd. De dokter kan niets vinden en ik ben weer genezen verklaard. Ik koop een bus kaartje naar Pokhara voor morgen (500 NPR). Daarna wandel ik wat door de stad. De stad ken ik inmiddels al een tijdje, dus tijd voor wat anders. 's avonds eet ik bij Fire and Ice een perfecte pizza. De pizza's worden gebakken door een echte Italiaanse kok en de pizza's smaken heerlijk. Een echte aanrader.

Ik sta erg vroeg op. De bus vertrekt om zeven uur en het is nog een stukje lopen vanuit de hostel. Een lange rij toeristenbussen staat te wachten voor vertrek. Ik koop nog wat broodjes voor onderweg. In hele stoet gaan we achterelkaar op weg, circa 15 bussen tegelijk. Ik zit gelukkig bij het raam zodat ik goed uitzicht heb. Deze bussen zijn iets comfortabeler dan de lijnbussen, met name omdat de bussen niet overvol zitten. De snelheid ligt echter even laag omdat alles over dezelfde weg rijd. Na het heuveltje Kathmandu uit stopt de voortgang helemaal. De hele vallei zit vast in een kilometers lange file. Er is een ongeluk gebeurd en daardoor kan er niemand langs. We wachten een uur voordat we weer gaan rijden. Je moet geen haast hebben als je van het openbaar vervoer gebruik maakt. Uiteindelijk komen we pas om 17:00 's middags aan. De busreis heeft er dus tien uur over gedaan.

Het begint dan donker te worden. Op het eindstation staan al veel taxi's klaar om mensen naar Lakeside te brengen. Ik heb echter zelf een paar hotels in mijn hoofd dus begin te wandelen. Een man met een brommer is erg halstarrig en wil graag dat ik achterop mee ga. Ik heb daar niet veel trek in, en het slechts een kwartiertje wandelen naar de straat met alle hotels. Ik wandel naar Sacred Valley inn, een prima plaats om te overnachten. Ik krijg een grote kamer met douche en WC op de kamer. 's Avonds eet ik in Once upon a Time.

Als ik 's avonds rondloop zie ik plotseling Sylvain en Nadaf eten bij een tentje. We wisselen verhalen uit. Ze hebben het beide wel gered maar het was erg zwaar. Nico was vandaag ook in Pokhara maar is inmiddels weer op weg om de Annapurna base camp trekking te doen. Ze hebben beide een vervelend stuk overgeslagen door een bus te pakken.

Vandaag ontbijt ik op het prachtige dakterras van de Sacred Valley inn. Ik heb een machtig uitzicht op de bergenrij met de Annapurna en de Fishtail in het middelpunt. De zonopkomst is erg indrukwekkend, want Pokhara is met 800 meter redelijk laag gelegen. Ik wandel langs het Fewa meer naar Damside. Dit is het oude toeristendeel dat redelijk in verval is geraakt. Daarna volg ik de Pardi Khola naar Devi's fall, een waterval waar de rivier in een grot verdwijnt. Ook bezoek de Gupteswor Mahadev Cave met daarbinnen een tempeltje en dieper het uitzicht op de ondergrondse rivier. Ik ben daarna van plan om naar de World Peace Stupa te gaan. Volgens de gids is er een weg door het bos te bereiken vanaf de Devi's fall. Na een tijdje wandelen loopt het pad dood tegen een steile helling en moet ik naar de weg terugkeren. Dan maar via het officiële pad vanaf Chhore Patan. Het is vandaag ook Dewali feest, dus de kinderen zingen allemaal liedjes waarna ze verwachten dat je ze wat geld toe stopt. Sommige lopen ook te bedelen zonder iets te doen. Anderen worden erg aggressief als je ze niks geeft.

Het is een behoorlijk steile klim naar 1103 meter. Continu heb je een prachtig uitzicht op Pokhara en het meer. Helaas is de Himalaya weer uitzicht door de optrekkende bewolking die je altijd in de middag ziet. Voor de mooie uitzichten moet je vroeg opstaan. Bij de World Peace Stupa staat een grote Boeddha en geniet ik van het prachtige uitzicht. Via het bospad wandel ik naar beneden. Er wordt gewaarschuwd dat hier vaak roofovervallen plaats vinden, maar ik kom niemand tegen behalve wat apen. Het laatst stuk van het pad is niet erg duidelijk om weer in Damside terug te keren. De test om een flinke wandeling te maken is geslaagd. Ik heb geen moeite met de beklimming gehad en geen last meer van kortademigheid.

Als ik terug ben in de stad kom ik de Fin tegen die ik eerder ontmoet heb onderweg. Hij heeft de tocht volbracht maar behoorlijk geleden door de gevaarlijke afdaling van de Thorong La. Het was inmiddels een ijsvlakte geworden en half skiend moest hij naar beneden. Ik heb met Sylvain om zeven uur afgesproken en het wordt samen met de Australiër en de Fin een kleine reunie. We eten bij de Everest steakhouse en genieten van een drankje in het Club Amsterdam. Daar genieten we van een zeer jonge band die verschillende covers speelt.

In de ochtend huur ik een fiets bij de Pokhara Mountain bike club, een Trek 4300 met een helm (1000 NPR). Het is een wat betere fiets want ik wil de bergen in gaan fietsen. Eerst fiets ik naar de oude stad van Pokhara. De sfeer is compleet anders dan bij Lakeside, het toeristsche deel van Pokhara. Bij de grote tempel "Bindhyabasini" begint de klim naar Sarangkot, het mekka voor de paragliders. De weg is erg rustig, maar behoorlijk steil. Totaal moet ik 800 meter overbruggen. Met een groot aantal haarspeldbochten gaat de weg omhoog. Aan de voet bij een wandelpad parkeer ik mijn fiets. Het is dan nog een klein stukje wandelen naar de top. Bovenop bevindt zich een prachtig uitzichtspunt. Ik ontmoet een Tsjech op de top die samen met zijn vrouw in Nepal rondtrekt. Hij blijkt ook met hoogteziekte geevacueerd te zijn, maar dan vanuit Everest Base Camp. Ook heeft hij een dagje in het ziekenhuis gelegen. Het komt dus vaker voor.

Vanaf de top heb je een prachtig uitzicht op de parapentes die uren op de thermiek kunnen blijven zweven. Het schijnt dat Nepal het beste gebied is om uren te kunnen zweven. Sylvain had vandaag gepland om ook parapente trekking te maken. Hij vroeg me mee, maar ik wil toch maar geen risico nemen.

Als ik later weer op de fiets ziet ben ik op zoek naar de afslag die me weer naar Pokhara brengt. Volgens de moutainbike club is er een prachtige downhill afdaling naar Pame. ik kan hem echter niet vinden en fiets door naar Naudanda waar weer de verharde weg begint. De afdaling gaat redelijk vlot. Plotseling staan kinderen dwars op de weg. Ze proberen de weg te blokkeren en me geld afhandig te maken. Gelukkig heb ik voldoende vaart en springt er altijd wel iemand weg. Een keer is leuk maar na 10 blokkades word ik het wel zat. Het zingen is toch iets vriendelijker dan de weg te blokkeren met levensgevaarlijke touwen. Over de hoofdweg keer ik terug naar Pokhara waar ik moe maar voldaan mijn fiets inlever.

Nog een dagje Pokhara. De dag van gisteren heeft me weer veel zelfvertrouwen gegeven. De inspanning kon ik goed verwerken en de ademhaling was niet anders dan normaal. Het is de laatste dag van Deewali, en de meeste Nepalezen hebben vrij. Er wordt ook geen ontbijt bij de guesthouse geserveerd. Ik kies ervoor een goedkope fiets te huren en een stukje langs het meer te fietsen. De route is vrij vlak maar de fiets vandaag is merkbaar minder dan de vorige fiets. Hij is dan ook een derde van de prijs (300 NPR). Na Pame is de weg geblokkeerd door een brede rivier en keer ik weer om naar Pokhara.

Ik heb weer wat plannen gemaakt. Ik voel me voldoende hersteld en wil graag de laatste dagen van de Annapurna trekking afmaken, de Ghorepani Gandruk trek. Het hoogtepunt bij Poonhil ligt op 3200 meter, dus eigenlijk wel weer in de zone waar ik eerder last heb gekregen van hoogteziekte. Ik probeer in iedergeval wat lager te slapen. Veel van spullen die ik niet nodig heb zoals de stok, het donsjack, een extra trui laat ik in het hotel achter. De rugzak weegt de helft en is veel beter draagbaar. Ik neem de taxi naar Nayapul voor 1500 NPR. Dit scheelt een hoop tijd in vergelijking met de bus. In anderhalf uur ben ik bij de start van trekking.

Even buiten Nayapul is de eerste checkpost. Naief als ik ben denk ik gewoon mijn oude permit te gebruiken. Deze is immers een maand geldig. De man achter de balie is echter erg strikt. Ik ben immers het gebied uit geweest en de permit is maar geldig voor een keer toegang. Voor die vier dagen zou ik dan 4000 npr moeten betalen, terwijl ik al een permit voor 30 dagen heb. Ik geeft aan dat ik met een helicopter ben afgevoerd en graag het laatste stuk wil afmaken. Als er even niemand anders aanwezig is is hij toch coulant en laten ze me bij hoge uitzondering door. Ik mag tegen niemand zeggen dat ik doorgelaten ben en moet proberen de andere posten te vermijden. Hij is niet verantwoordelijk als er iets met mij gebeurt en ik word niet geregistreerd. Dit scheelt een hoop rompslomp en inmiddels heb ik al een bruin kleurtje zodat anderen me voor een Nepali aan zien!

Ik kom veel wandelaars tegen die er afgepeigerd uitzien van drie weken Annapurna trekking. Er zijn weinig mensen die omhoog wandelen. De klim wordt steeds steiler. Vanaf Hile beginnen de trappen. Oorspronkelijk wilde ik hier stoppen maar het is nog veel te vroeg. Ik mag natuurlijk niet weer de fout maken door te lang en hoog door te lopen. Nayapul ligt op 1070 meter, dus ik moet rond de 2000 meter blijven. Ik krijg een tip van een Nepali om te slapen in het hotel met het blauwe dak. Helaas zijn veel hotels blauw geverfd. Uiteindelijk zie ik een vrij nieuw uitziend blauw gebouw in Banthanti s. Kaski (2200 meter). Ik ben de enige gast bij het Heaven view Guesthouse (800 NPR, inclusief avondeten en ontbijt). Het hotel doet zijn naam eer aan, het uitzicht is inderdaad goddelijk. De vallei ligt er erg fraai bij en bij helder weer is de Annapurna zichtbaar.

Het was een mooie dag en nog geen last van de hoogteziekte.

Deze dag heb ik een beetje gevreesd. Houdt mijn gezondheid zich goed? Ik kom wel weer op gevaarlijke hoogte boven de 3000 meter, alhoewel ik niet op hoogte blijf. Na ontbijt met de gebruikelijke omelet met Chappati ga ik op pad. Het is nog redelijk vroeg en dus erg rustig. De meeste trekkers overnachten in Ghorepani, maar dat vind ik met 2860 meter te risicovol. Dan kom ik inderdaad iedereen tegen die op Poonhil de zonsopgang heeft gezien. De zonsopgang in mijn hotel in Banthanti was al heel mooi geweest. Het checkpunt in Ghorepani loop ik straal voorbij, nu even geen moeilijke vragen, het laatste stempeltje was immers Manang. Ik koop wat croisants en zoete broodjes bij de Duitse bakker in Ghorepani en wandel over het smalle pas naar Poonhill. De ademhaling wordt al wel weer wat moeilijker maar nog niet problematisch. Ik kan nog goed doorlopen. Bovenop Poonhill (3200 meter) is een fantastisch uitzicht op alle Himalaya pieken met de Annapurna (8091 meter) en de Dhaulagiri (8172 meter) in het middelpunt. Het is erg rustig, slechts een andere trekker is op de top. Ik geniet van de prachtige omgeving en nuttig een broodje. Ik daal weer af naar Ghorepani en moet even de weg vragen naar Tadapani. Een smal achter een huis leidt uiteindelijk naar het pad dat weer een stuk omhoog klimt naar de Deurali pas (3090 meter). Ik kan goed doorlopen, de mensen die tegemoet komen hebben het zichtbaar zwaar. Na de pas wandel je een groot deel door het oerwoud. Er wordt herhaaldelijk gewaarschuwd dat je niet alleen moet lopen vanwege mogelijke struikrovers, maar ik heb gelukkig nergens last van. Ik daal sterk af en eindig vandaag in Tadapani. Ik kies Panorama Point vanwege het mooie uitzicht. 's Avonds koelt het flink af en ben ik blij dat een stoofpot met gloeiende houtskool onder de tafel staat. Ik eet samen met een Brits stel, twee Israeliërs, twee Fransen en een Duits gezin met twee kinderen dat buiten in een tent gaat slapen. Wederom een erg internationaal gezelschap.

De weg daalt verder af. Even buiten Ghandruk kan ik het vervolg van mijn tocht zien, eerst steil afdalen en vervolgens weer fors klimmen naar Landruk. Ik sla links af en daal af naar de rivier. De afdaling is volledig met trappen maar is daardoor ook behoorlijk lastig. Beneden bij de brug eet ik een appeltaart als tussendoortje. Na de brug van de rivier gaat het weer steil omhoog naar Landruk. Je klimt vanaf 1200 meter weer naar ruim 2100 meter. Het weer is vandaag prima. In Tolka stop ik voor de lunch, wederom een warme maaltijd. Dit maal mixed noodles. Na de lunch kan ik er weer stevig tegen aan. Na het hoogste punt van Deurali kan ik weer afdalen. In Pothana is het inmiddels vier uur en heb ik al een lange dag achter de rug. Ik kan doorlopen, want het is nog slechts anderhalf uur naar de hoofdweg, maar dan ben ik al meteen in Pokhara. In Pothana zoek ik een hotel, wat nog niet eenvoudig is. De meeste zitten vol of hebben reserveringen van groepen. Dit is vaak ook de laatste stop voor veel trekkings. Uiteindelijke beland ik in Heavens Gate guesthouse. Ik krijg een emmer warm water om te douchen. Wederom een lange dag wandelen.

's Avonds wordt er flink gefeest door de groepen die de laatste dag van de trekking vieren. Traditioneel zingen de Nepali allemaal liedjes tot diep in de nacht en is het een dolle boel.

Vandaag een zeer kort tocht. De totale tocht wordt aangeboden als vijf tot zeven dagen trekking, maar ik doe er iets meer dan drie dagen over. Ik wandel naar Dhampus en vervolgens naar Phedi. Dit ligt weer aan de grote weg naar Pokhara. Ik stap in de bus die al klaar staat (50 NPR). Het weer is prima. Vaak zijn in de middag wel wat wolkenvelden, maar de zonopkomst is altijd fraai.

In Pokhara pak ik weer een taxi die me naar de Sacred Valley Inn bij Lakeside brengt. 's Middags ga ik nog een aantal inkopen doen nu mijn trekking voorbij is. Ik schaf een prachtige nep North Face Goretex jas aan voor maar liefst 3500 NPR (35 euro). Echt een koopje. Ik boek ook al vast een bus voor morgen, dit keer met Swiss bus naar kathmandu. Als afsluiting eet ik weer in Everest Steakhouse om wat aan te sterken.

Vandaag vroeg opgestaan om de bus te halen. Ik neem de locale bus naar het busstation. De tocht duurt weer erg lang. Er zijn weer veel opstoppingen onderweg. Het blijft een lange reis voor maar 200 km afstand. Aangekomen in Kathmandu probeer ik eerst weer bij Tibet guest house een kamer te krijgen. Hij zit echter vol en ze verwijzen me door naar Yanki hotel. Daar vind ik wel een prima kamer voor 500 NPR.

Vandaag wil ik een mountain flight maken met Buddha air. Na alle perikelen in de bergen moet ik er nu van profiteren dat ik in Nepal ben. Het weer en zicht is perfect. Het duurt wat lang voordat ik kan inchecken maar dan gaat het prima. Iedereen heeft een eigen zit plaats bij het raam, dus een klein vliegtuigje met circa 20 man. Dat mag ook wel voor die prijs van 157 dollar. Totaal duurt de vlucht een uur. Je ziet alle hoge Himalaya pieken. Eerst zit ik natuurlijk aan de verkeerde kant (rechts). Gelukkig mag iedereen even vanuit de cockpit het een en ander bekijken. Om het moment dat de Everest bereikten draaien we al weer om en heb ik goed zicht op alle bergen. Het is erg de moeite waard en nu heb ik ook de everest gezien.

Als we geland zijn word ik aangesproken door een man die denkt dat ik een Nepali ben. Ik zeg dat ik hem niet versta. Hij is een kunstenaar en biedt me een lift aan naar de binnenstad. Achterop de motor rijd ik samen met hem terug naar Thamel.

Ik sta vroeg op om op tijd bij het vliegtuig te zijn. Je moet drie uur van te voren aanwezig zijn. Ik ontmoet Segev, de Israelier die ik in een guesthouse in Tadapani heb ontmoet. Hij werkt bij defensie en zit in de IT voor radarsystemen. Ook ontmoet ik Wil en Olga weer. Ze hebben wel de klim naar Thorang la gered, Olga heeft het laatste stuk op een ezel gedaan. We moeten lang wachten voordat we het vliegtuig in kunnen. De vlucht heeft een vertraging van ongeveer een uur. Dit maakt de overstap in Delhi lastig, want ik heb slechts twee uur de tijd om over te stappen.

In Delhi is het altijd lastig om exact te weten hie je moet overstappen, een incheck pas is er nog niet. We verzamelen ons allemaal in een wachtruimte. Ik ga vervolgens naar het toilet en opeens is iedereen weg. Net op tijd kom ik bij de poort en heb ik nog een half uur om in te stappen. Uiteindelijk is het paniek om niks, want de vlucht heeft ook een uur vertraging. Onze bagage gaat mee met het vliegtuig van Jet airways, want ze kunnen de bagage in de korte tijd niet splitsen. Ik vlieg met Virgin terug. De service van Virgin is prima, iedereen heeft een eigen video systeem dus ik kijk een aantal films.

Als we in Londen aankomen is de bagage zoek. Het is onduidelijk of de koffers met het andere vliegtuig is meegekomen en ik vul alvast een papier in dat mijn rugzak vermist is. Het is namelijk niet toegestaan vanwege veiligheidsredenen dat bagage onbemand vliegt. Gelukkig blijkt alles toch terecht te komen. De bagage is in een andere terminal aangeland en wordt direct door getransporteerd naar Amsterdam. Door de vertraging missen wel een aantal mensen hun vlucht. Mijn vlucht naar Amsterdam was al van te voren gecancelled en er was gelukkig (na lang aandringen) al een hotel geregeld. Het hotel ligt vlakbij Heathrow en is zeer comfortabel. Weer een behoorlijke luxe met warm water na een maand Nepal.

De terugvlucht naar Amsterdam gaat vlekkeloos. De bagage komt gelukkig toch van de band afrollen en een enerverende reis is ten einde.